Sau khi lập gia đình, vì hoàn cảnh, nhiều người chọn sống chung cùng gia đình chồng và từ đó nảy sinh nhiều mâu thuẫn trong cuộc sống.
Câu chuyện của bà X trong chương trình Chị Em Gỡ Rối – một người mẹ chồng có tư tưởng văn minh khi mong con cái sống riêng, nhưng lại rơi vào tình cảnh ấm ức khi con trai và con dâu chọn ở cùng – là tình huống không hiếm gặp trong các gia đình hiện đại.
Sau 6 tháng sống chung, bà phát hiện con dâu và con trai không hề chia sẻ chi phí sinh hoạt, lại âm thầm mua sắm tủ lạnh mini để đồ ăn riêng trong phòng. Việc này khiến bà tổn thương và bối rối: nếu nói ra, sợ mang tiếng tính toán; nếu im lặng, sự ấm ức ngày càng lớn.
Từ góc độ của một chuyên gia tư vấn hôn nhân, câu chuyện này không đơn thuần là mâu thuẫn giữa mẹ chồng – nàng dâu, mà là biểu hiện của sự thiếu rõ ràng trong quy tắc sống chung và sự thiếu trách nhiệm từ phía người con trai – con dâu trong quan hệ gia đình.
Sống chung là lựa chọn – không phải đặc quyền
Trước hết, cần khẳng định rằng việc người mẹ chồng cho con cái về sống chung là một hành động có tính hỗ trợ, chứ không phải nghĩa vụ. Khi con cái đã trưởng thành, việc sống riêng là lựa chọn cần thiết để xây dựng cuộc sống độc lập. Nếu vì lý do tài chính mà ở chung, thì điều đầu tiên nên làm là tỏ thái độ biết ơn và thể hiện tinh thần hợp tác, chia sẻ.
Ở trong nhà người khác – dù là nhà cha mẹ – mà không đóng góp chi phí, lại còn tách biệt sinh hoạt như mua đồ ăn riêng, không quan tâm đến phần chung, chính là biểu hiện của lối sống thiếu trách nhiệm và ích kỷ.
Cần thiết lập “luật sống chung” từ đầu
Một sai lầm của bà X là không đưa ra nguyên tắc rõ ràng ngay từ đầu khi con cái dọn về ở chung. Việc không xác định vai trò, trách nhiệm của mỗi người khiến mọi thứ rơi vào trạng thái mập mờ. Hậu quả là người lớn ấm ức, người trẻ thì vô tâm.
Theo Tiến sĩ Tô Nhi A, đây không phải là lỗi của con dâu, mà là lỗi của người con trai – người nên có trách nhiệm điều phối, chia sẻ với vợ và giữ gìn mối quan hệ giữa mẹ và vợ. Khi thiếu đi sự chủ động và rạch ròi từ người chồng, mẹ chồng dễ cảm thấy bị gạt ra ngoài, còn con dâu thì sống theo quán tính “ở ké” chứ không thật sự hòa nhập.
Vì vậy, khi quyết định sống chung, các thành viên nên ngồi lại và trao đổi về những điều sau:
Chi phí sinh hoạt: ai đóng gì, mức đóng bao nhiêu, theo chu kỳ nào?
Thời gian sử dụng không gian chung: bếp, phòng khách, máy giặt…
Các nguyên tắc về ứng xử: sự riêng tư, tôn trọng không gian cá nhân…
Cách góp phần vào việc nhà: đi chợ, dọn dẹp, nấu nướng…
Thẳng thắn nhưng không tổn thương nhau
Một trong những nỗi sợ lớn nhất của người lớn tuổi là bị gắn mác “mẹ chồng khó tính”. Nhưng thật ra, sự im lặng càng kéo dài thì mâu thuẫn càng lớn và dễ dẫn đến rạn nứt không thể hàn gắn.
Lời khuyên của NSƯT Vân Khánh rất đáng tham khảo: hãy chọn cách nói chuyện thẳng thắn nhưng nhẹ nhàng, tập trung vào việc chia sẻ cảm xúc thay vì chỉ trích. Chẳng hạn:
“Mẹ thấy có nhiều điều khiến mẹ không thoải mái trong thời gian sống chung. Mẹ muốn cùng các con ngồi lại để bàn về cách sắp xếp hợp lý, để mọi người đều dễ sống và không ai thấy bị làm phiền hay tổn thương.”
Đây là cách mở ra đối thoại, thay vì dựng lên hàng rào trách móc.
Người con trai – mắt xích quan trọng bị lãng quên
Trong nhiều tình huống mẹ chồng – nàng dâu căng thẳng, người con trai thường im lặng đứng giữa. Nhưng thực tế, anh ta là người duy nhất có mối quan hệ với cả hai, và có trách nhiệm điều phối, chia sẻ, kết nối. Nếu anh ta lặng thinh, mặc kệ hai người phụ nữ tự “giải quyết”, thì chính là đang trốn tránh vai trò làm chồng, làm con.
Là chồng, cần chủ động bàn bạc với vợ, làm rõ nghĩa vụ tài chính, tinh thần hợp tác khi sống cùng cha mẹ. Là con, cần quan tâm cảm xúc của mẹ, đừng đợi bà chịu đựng đến mức phải thổ lộ trên báo chí hay mạng xã hội.
Đừng để “hòa khí” thành hy sinh thầm lặng
Cuối cùng, một mối quan hệ gia đình lành mạnh không đồng nghĩa với sự cam chịu, mà là cùng nhau tìm ra cách sống khiến ai cũng cảm thấy được tôn trọng.
Hòa khí là điều quan trọng, nhưng hòa khí chỉ bền vững khi mọi người hiểu và chia sẻ với nhau, chứ không phải khi một người luôn nhún nhường, còn người kia mặc nhiên được hưởng.
Lời kết
Khi sống chung dưới một mái nhà, đừng quên: yêu thương cần đi cùng trách nhiệm. Mọi người đều có nhu cầu được công nhận, được chia sẻ, và được sống thoải mái. Để làm được điều đó, hãy nói chuyện sớm – nói thật – và nói tử tế, thay vì chờ đến khi tổn thương đã quá sâu để có thể hàn gắn.
Chị Em Gỡ Rối là chương trình do VTV9 phối hợp với Jet Studio thực hiện, phát sóng vào lúc 19h35 Chủ Nhật, trên kênh VTV9.