Ép cưới: nên hay không? Và người trẻ cần làm gì khi bị hối thúc?

Hôn nhân vốn là quyết định mang tính cá nhân sâu sắc, nhưng ở nhiều gia đình Việt, câu chuyện “bao giờ lấy chồng/vợ?” dường như trở thành áp lực quen thuộc mỗi dịp họp mặt. Cha mẹ thường lo con “lỡ thì”, sợ con cô đơn hoặc chịu ảnh hưởng từ định kiến xã hội. Tuy nhiên, nếu sự quan tâm đó biến thành ép buộc, hệ lụy không chỉ dừng ở một đám cưới miễn cưỡng mà còn có thể mở đầu cho nhiều năm bất hạnh.

Trong chương trình Chị Em Gỡ Rối tập 32, bạn V chia sẻ tình huống trớ trêu khi bị mẹ và cô hàng xóm “ép cưới”… người bạn thân từ nhỏ – một chàng trai chưa từng thích con gái. Lý do? Chỉ vì chị chưa từng dẫn bạn trai về ra mắt. Bạn V bối rối:

“Em biết rất rõ bạn ấy không thích con gái, vậy mà mẹ thì mừng ra mặt, cô hàng xóm thì ‘đẩy thuyền’ cho con trai mình. Bạn ấy còn nói đùa: ‘Thôi thì nhắm mắt cưới đại, vài năm rồi ly hôn cũng được’. Em không thích như vậy…”.

Không chỉ một lần, chuyện làm mai làm mối diễn ra liên tục từ ba mẹ, chú bác đến anh chị em. Bạn V hiểu mọi người có ý tốt, nhưng cảm thấy phiền và sợ từ chối sẽ làm người thân buồn.

Danh ca Ngọc Ánh, với tâm lý của một người mẹ, chia sẻ rằng cha mẹ không nên tạo áp lực cưới xin. Bà cho rằng, khi con chưa đủ chín chắn và chưa sẵn sàng, hãy để con tự quyết định. Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A cũng đồng tình: câu “ép dầu ép mỡ, ai nỡ ép duyên” nhắc nhở rằng hôn nhân – cũng như mọi quyết định lớn – phải là lựa chọn của chính người trong cuộc.

Khi áp lực ép cưới đến từ cả bên ngoài và bên trong

Không chỉ bạn V, bạn T (28 tuổi) cũng gửi thư về chương trình, bày tỏ sự khó chịu không phải vì mình độc thân, mà vì những lời trêu chọc “bà cô ế”. T từng yêu, từng bị tổn thương, và hiện tại hài lòng với cuộc sống tự lo cho bản thân, đi làm, nấu ăn, tụ tập bạn bè. Nhưng mẹ vẫn hối thúc, thậm chí nói: “Nếu năm nay, năm sau không đem ai về thì mẹ chết cho con xem”.

Tiến sĩ Tô Nhi A thẳng thắn đặt câu hỏi:

“Bạn có tin vào lựa chọn độc thân của mình không? Bạn có thấy ổn và hạnh phúc với điều đó không?”

Nếu câu trả lời là “có”, lời thúc ép sẽ không còn sức nặng. Nhưng nếu chính bạn vẫn mơ hồ, trống rỗng, vấn đề nằm ở việc bạn chưa đủ an ổn về cảm xúc và tài chính. Khi chưa sẵn sàng, việc cưới chỉ là hình thức, dễ dẫn đến “tổn thương vòng lặp”: cha mẹ ép cưới → vợ chồng bất hòa → nuôi con trong môi trường căng thẳng → thế hệ sau tiếp tục lặp lại mô hình hôn nhân sai lệch.

Danh ca Ngọc Ánh kể lại hành trình ưu tiên sự nghiệp hơn là lập gia đình sớm. Bà từng bị hỏi dồn chuyện chồng con suốt hơn 10 năm, nhưng kiên định phát triển nghề hát, đến 34 tuổi mới kết hôn và 39 tuổi mới sinh con. Bà khẳng định:

“Khi mình có sự nghiệp, nhà cửa, xe cộ và kinh tế vững vàng thì ai nói gì cũng không quan trọng. Mình tự chọn thời điểm lập gia đình, không bị ràng buộc bởi bất kỳ ai.”

Đây không chỉ là câu chuyện thành công cá nhân, mà còn là minh chứng rằng sự độc lập và niềm tin vào lựa chọn của bản thân mới là nền tảng vững chắc để đối diện áp lực từ xã hội.

Người trẻ nên làm gì khi bị hối thúc cưới?

Hiểu động cơ của cha mẹ

Họ lo cho tương lai, sợ bạn cô đơn hoặc khó sinh con khi lớn tuổi. Hiểu điều này giúp bạn bớt căng thẳng khi trò chuyện.

Chia sẻ quan điểm một cách tôn trọng

Nói rõ lý do bạn chưa muốn cưới – có thể là muốn tập trung sự nghiệp, chưa gặp người phù hợp, hoặc cần thêm thời gian tìm hiểu.

Độc lập tài chính và cảm xúc

Như tiến sĩ Tô Nhi A nhấn mạnh, khi bạn có khả năng tự lo cho bản thân, bạn sẽ vững vàng hơn trước áp lực.

Giảm tiếp xúc với nguồn gây áp lực

Nếu những lời thúc ép khiến bạn mệt mỏi, hãy khéo léo tránh các tình huống đó, hoặc chuyển chủ đề khi trò chuyện.

Tin vào lựa chọn của mình

Nếu đã chọn độc thân tạm thời hoặc dài hạn, hãy sống tốt, sống vui. Khi bạn thật sự hạnh phúc với hiện tại, lời thúc ép sẽ trở nên vô nghĩa.

Kết luận

Ép cưới không phải là cách bảo vệ hạnh phúc cho con. Hôn nhân chỉ nên đến khi người trong cuộc sẵn sàng cả về tâm lý, tài chính và mối quan hệ. Người trẻ cần kiên định với lựa chọn của mình, nhưng cũng nên lắng nghe để hiểu nỗi lo của cha mẹ. Ngược lại, cha mẹ hãy đồng hành, thay vì áp đặt, để con được sống và yêu theo cách của chính mình.