Có nên hy sinh, đặt nhu cầu của người khác lên trước mình

Có một số niềm tin xã hội có khả năng gây hại cho bạn. Ví dụ như “’Điều quan trọng là phải đặt người khác lên hàng đầu.”

Natalie Moore, một chuyên gia trị liệu gia đình ở California giải thích: “Đây là một niềm tin đặc biệt có hại, nhất là đối với những người tự nhận mình là người chiều lòng mọi người hoặc cầu toàn. Vì họ đã cảm thấy có sự thôi thúc mạnh mẽ và cần ưu tiên người khác hơn bản thân mình”.

Niềm tin xã hội không công bằng này củng cố hành vi hy sinh bản thân đến mức có thể gây bất lợi cho sức khỏe tâm thần và hoạt động tổng thể của bạn. 

Hãy suy nghĩ về điều này: Nếu bạn cho một thành viên trong gia đình vay tiền khi bạn không đủ khả năng chi trả, bạn chỉ đang phủ nhận những nhu cầu cần thiết và sự an toàn của chính mình.

“Đây cũng là một trong những xu hướng lãng mạn hóa. Là một xã hội, chúng ta có xu hướng coi việc đặt nhu cầu của người khác lên hàng đầu là anh hùng, chúng ta có xu hướng tán dương nó một cách quá đà” Moore nói

“Khi ai đó đặt nhu cầu của người khác lên trên nhu cầu của mình, họ có xu hướng được khen thưởng rất nhiều vì điều đó, và điều đó khiến hành vi đó khó thay đổi.”

Điều này còn khó gấp đôi đối với những bậc cha mẹ đôi khi cần phải từ bỏ nhu cầu của bản thân để chăm sóc con mình (ví dụ như hy sinh giấc ngủ trong giai đoạn sơ sinh). Mặc dù điều này chắc chắn là cần thiết trong một số trường hợp nhưng nó không thể luôn là tiêu chuẩn.

Tại các nước như Châu Á, phụ nữ thường có xu hướng hy sinh quá nhiều. Việc ưu tiên chồng hay con cái trước bản thân mình được coi là một tiêu chuẩn bắt buộc dành cho phụ nữ.

Nếu phụ nữ phải từ bỏ công việc yêu thích để ở nhà chăm con, điều đó hoàn toàn bình thường. Nhưng nếu họ yêu cầu người chồng chia sẻ công việc nhà hay từ bỏ sự nghiệp để chăm lo cho con cái thì chắc chắn sẽ bị lên án mạnh mẽ.

Cái mác “hy sinh là tuyệt vời” được gắn chặt lên người phụ nữ Á Đông suốt nhiều thế kỷ qua. Điều này khiến nhiều người kiệt sức và bất mãn tăng cao.

Có những giai đoạn, bạn phải hy sinh nhu cầu bản thân để chăm sóc gia đình, con cái, nhưng điều này không phải là tiêu chuẩn

Gần đây, tôi đọc được một câu chuyện trên mạng xã hội. Một bà mẹ bầu đến ngày sinh mà không có chồng và người thân bên cạnh. Chị buộc phải vác bụng bầu đi cấp cứu trong đêm và để đứa con nhỏ 3 tuổi lại nhà vì không thể dẫn theo. Đứa con nhỏ thức dậy và gào khóc thảm thiết trong đêm.

Khi câu chuyện được đăng trên mạng xã hội. Không một người nào hỏi thăm người mẹ ra sao dù cô vừa trải qua việc sinh tử trên bàn đẻ. Cũng rất ít người quan tâm gia cảnh hay thắc mắc việc người chồng, nhà chồng, người thân đâu… Tại sao họ không có mặt trong thời gian nhạy cảm này?

Thay vào đó, cộng đồng mạng (mà trong đó phần đông là phụ nữ có gia đình) chỉ chăm chăm vào việc sỉ vả, lên án người mẹ đã không thể xoay sở tìm cách mang theo cả đứa con đi sinh. Dù họ không cần biết lúc đó chị có đủ sức, đủ tỉnh táo để lo cho bản thân, đứa bé trong bụng và cả đứa con nhỏ hay không.

Thế đấy, thật sự xã hội không quan tâm bạn. Họ chỉ muốn nói cho thỏa mãn cái tôi của họ. Vì vậy, bạn không cần phải làm vừa lòng tất cả mọi người bằng cách hy sinh chính bản thân mình.

Hãy tìm ra lối thoát cho mình trước khi nghĩ đến việc cứu ai đó.

“Có một câu nói cổ điển ‘Đeo mặt nạ dưỡng khí cho bạn trước khi đeo mặt nạ cho trẻ’ bởi vì nếu bạn mò mẫm và đeo mặt nạ cho trẻ, bạn đang cố gắng đặt con mình lên hàng đầu. Nhưng thực sự thì không phải như vậy, vì nếu bạn bất tỉnh, bạn sẽ không thể giúp được con mình, phải không? Moore nói.

Xem thêm các định kiến xã hội khác

Định kiến xã hội P2: ‘Bạn nên sinh con ở một độ tuổi nhất định.’

Đối mặt với định kiến xã hội P1: “Ly hôn là xấu”