Tại sao ngay cả khi hạnh phúc, người ta vẫn ngoại tình?

Một cuộc hôn nhân hạnh phúc không đồng nghĩa với việc sẽ không có sự phản bội. Đó là lời khẳng định của Esther Perel, một nhà trị liệu tâm lý nổi tiếng, tác giả quyển sách The State of Affairs: Rethinking Infidelity (tựa Việt: Nội tình của ngoại tình). Trong bài viết này, cô sẽ lý giải về một chủ đề đã gây nhức nhối nhân loại qua hàng nghìn năm.

Priya – một câu chuyện ngoại tình điển hình

“Cuộc sống của tôi không có gì trắc trở như những cuộc hôn nhân khác,” Priya bắt đầu chia sẻ. “Tôi và Colin có một mối quan hệ tuyệt vời. Chúng tôi có tất cả: con cái ngoan ngoãn, tài chính ổn định, công việc thú vị, bạn bè thân thiết. Anh ấy đẹp trai, dáng chuẩn, luôn ân cần, tốt bụng với mọi người, kể cả bố mẹ vợ. Cuộc sống của tôi thực sự rất ổn.”

Nghe qua, có vẻ như Priya đang sống trong một mối quan hệ lý tưởng. Nhưng thực tế, cô lại gặp vấn đề lớn.

“Tôi bắt đầu hẹn hò với một người hoàn toàn khác biệt – một gã xăm trổ, làm nghề lái xe tải, kiểu người mà tôi nghĩ cả đời mình sẽ không bao giờ tiếp xúc. Nhưng điều đáng xấu hổ và đau đớn ấy đã xảy ra, và cuộc sống của tôi có nguy cơ sụp đổ.”

Priya không phải trường hợp duy nhất. Nhiều người đã dần nhận ra rằng, bên cạnh những thử thách lớn như bệnh tật hay cái chết, ngoại tình cũng có thể đả thương hạnh phúc của một cặp vợ chồng.

Nếu Colin, chồng của Priya, vô tình phát hiện ra sự thật qua một tin nhắn, bức ảnh hay email, anh hẳn sẽ vô cùng đau khổ. Nhờ công nghệ hiện đại, nỗi đau của anh có thể còn sâu sắc hơn khi anh nhìn thấy tất cả bằng chứng ngoại tình của vợ. Những tổn thương mà vụ ngoại tình gây ra chỉ là một khía cạnh của vấn đề.

Những thương tổn mà vụng trộm gây ra chỉ là một mặt. Hàng trăm năm qua, khi đàn ông bị phản bội, nỗi đau của họ thường ít được để ý vì trong đa số trường hợp, nữ giới mới là người chịu đau. Nền văn hóa đương đại thường cảm thông hơn với kẻ bị bỏ rơi. Nhưng để lý giải hành vi lâu đời ấy của con người, ta phải xem xét nó trên mọi phương diện. 

Khi tập trung vào chấn thương và hồi phục, chúng ta dường như đã bỏ lỡ điều hệ trọng hơn: ý nghĩa và nguyên cớ của việc ngoại tình, cũng như những giá trị mà ta học được từ nó. Nghe có vẻ lạ nhưng thực chất, ngoại tình đem lại rất nhiều bài học về hôn nhân – về những điều ta mong đợi, những thứ mà ta nghĩ là mình muốn có, và những điều mình có quyền làm. Nó thể hiện rõ quan điểm của chúng ta về tình yêu, ham muốn và cam kết – những quan điểm đã thay đổi ít nhiều trong suốt 100 năm qua.

Hôn nhân đã thay đổi, vì thế ngoại tình cũng đã thay đổi

Ngoại tình đã thay đổi theo thời gian, bởi hôn nhân cũng có sự thay đổi. Ngày nay, chúng ta đòi hỏi nhiều hơn từ hôn nhân so với trước kia. Bên cạnh việc đảm bảo tài sản, con cái và sự an toàn – những thứ mà gia đình truyền thống thường mang lại – chúng ta còn mong muốn được yêu, được khao khát và được tôn trọng. Chúng ta muốn bạn đời trở thành người bạn tốt nhất, người đồng hành tin cậy và đối tác tình cảm mãnh liệt.

Bên trong chiếc nhẫn cưới nhỏ bé là một loạt những kỳ vọng mâu thuẫn. Chúng ta vừa mong muốn cảm giác ổn định, an toàn và tin cậy, vừa khao khát sự kích thích, phiêu lưu và bí ẩn từ đối phương. Ta kỳ vọng sự thân thuộc đi kèm với bất ngờ, thường nhật xen lẫn đam mê. 

Chúng ta đang sống trong thời kỳ của quyền lợi, nơi mà ta tin mình có quyền được thỏa ước nguyện cá nhân. Ở phương Tây, tình dục là một quyền lợi cá nhân, của sự tự khẳng định và tự do. Do đó, đa số chúng ta kết hôn sau khi đã trải qua nhiều năm hành sự chăn gối. Cho tới khi đeo nhẫn cưới lên tay, ta đã mấy lần tán tỉnh, hẹn hò, sống thử rồi chia tay. Trước kia, kết hôn chính là lúc ta làm tình lần đầu tiên. Giờ đây, kết hôn nghĩa là ta phải ngưng làm tình với người khác. 

Quyết định tiến tới hôn nhân để kiềm chế sự tự do tình dục là minh chứng cho cam kết của chúng ta. Ta quay lưng với những cuộc tình khác để xác nhận sự đặc biệt nơi bạn đời. Khi ra chính quyền làm đăng ký kết hôn, và tổ chức đám cưới, ta như muốn nói với xã hội: “Tôi đã tìm thấy nửa kia của mình. Giờ tôi không cưa cẩm ai nữa.” Lòng ham muốn người khác được cho là sẽ tan thành mây khói khi người bạn đời hiện diện.

Priya, một người phụ nữ luôn ca ngợi đời sống hôn nhân của mình, lại rơi vào vòng xoáy ngoại tình mà không thể lý giải được. Cô yêu chồng và cho rằng anh là tất cả những gì cô hằng mong ước. Vậy tại sao lại có sự phản bội?

Kỳ vọng hôn nhân và thực tế ngoại tình

Một lý thuyết phổ biến cho rằng ngoại tình là dấu hiệu của mối quan hệ đổ vỡ. Nếu hôn nhân có đầy đủ mọi thứ cần thiết, người ta chẳng cần tìm kiếm điều gì khác. Tuy nhiên, thực tế lại phức tạp hơn thế. Kỳ vọng về một cuộc hôn nhân hoàn hảo, nơi mà tất cả mọi mong muốn đều được đáp ứng, lại chính là nguyên nhân dẫn đến ngoại tình. Trước đây, người ta ngoại tình vì hôn nhân không có tình yêu. Ngày nay, người ta ngoại tình vì hôn nhân không đáp ứng được những kỳ vọng mà họ đặt ra.

Không phải lúc nào ngoại tình cũng là hệ quả của một mối quan hệ rạn nứt. Tôi đã gặp rất nhiều người giống như Priya – những người khẳng định họ yêu vợ/chồng, đang hạnh phúc, nhưng vẫn ngoại tình. Dù đã trải qua nhiều năm chung thủy, họ vẫn mắc phải sai lầm. Lý do của những hành động này là gì?

Sự khao khát và hành trình tìm lại chính mình

Qua các buổi trị liệu, tôi đã nghe vô số câu chuyện từ những người đã phản bội trong tình yêu. Sau khi nỗi đau và sự khủng hoảng ban đầu lắng xuống, chúng ta phải tìm hiểu ý nghĩa của hành động ngoại tình với từng cá nhân. Những câu hỏi như: “Tại sao lại làm vậy? Tại sao lại chọn người đó? Cảm giác khi ấy như thế nào?” dần hé lộ những động cơ đằng sau. Đôi khi, ngoại tình không phải là biểu hiện của sự không hài lòng với cuộc hôn nhân, mà là hành trình tìm lại chính mình.

Nhiều người ngoại tình để khám phá những khía cạnh của bản thân mà họ đã bỏ quên hoặc không thể tìm thấy trong mối quan hệ hiện tại. Đối với một số người, ngoại tình là cách để thoát khỏi sự ràng buộc, để trải nghiệm sự tự do mà họ không có trong hôn nhân. Điều này không có nghĩa họ không yêu bạn đời của mình, mà chỉ đơn giản là họ đang tìm kiếm một phần khác của con người mình – một phần đã bị kìm nén hoặc bị lãng quên.

Trong các câu chuyện tôi được nghe, nhiều người không phải là nạn nhân của một cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Họ chỉ đơn giản là những con người với nhu cầu và mong muốn phức tạp, đôi khi vượt ra ngoài khuôn khổ của mối quan hệ. Họ tìm kiếm một điều gì đó mới mẻ, không phải vì họ không hài lòng với những gì mình đang có, mà vì họ khao khát điều gì đó khác, điều mà ngay cả hạnh phúc cũng không thể đáp ứng được.

Trường hợp ngoại tình của Priya mang đến cái nhìn sâu sắc về sự phức tạp của các mối quan hệ và cách những quyết định cá nhân có thể định hình lại đời sống hôn nhân. Trên bề mặt, ngoại tình có vẻ chỉ là sự bội phản, nhưng qua câu chuyện của Priya, nó lại hé lộ những lớp sâu thẳm hơn về nhu cầu và mong muốn nội tại của con người. Hành vi của Priya không chỉ xuất phát từ sự bất mãn với hôn nhân, mà còn từ cuộc khủng hoảng căn tính khi cô cố gắng tái định nghĩa bản thân trong bối cảnh tuổi trung niên.

Sức hút của ngoại tình: bứt phá ra những gì nhàm chán mà hôn nhân mang lại

Khi cuộc hôn nhân trở thành một khuôn mẫu nhàm chán với những kỳ vọng cố định, nhiều người, giống như Priya, bị thu hút bởi sự mới mẻ và phóng khoáng trong mối quan hệ ngoài luồng. Điều này đưa họ vào một thế giới lý tưởng, nơi họ có thể tự do khám phá bản thân mà không phải gánh chịu những trách nhiệm thường ngày. Tuy nhiên, dù mang lại cảm giác phấn khích, mối quan hệ lén lút cũng khiến họ đối diện với những hậu quả tinh thần nghiêm trọng, từ tội lỗi đến sự trống rỗng.

Sự lý tưởng hóa của một cuộc tình cấm đoán không phải là điều hiếm thấy. Người ta thường cho rằng việc ngoại tình chỉ đơn giản là mong muốn thoát khỏi sự trói buộc của hôn nhân, nhưng thực tế, ngoại tình đôi khi chính là một cách để con người kết nối lại với cái tôi sâu thẳm mà họ đã đánh mất trong dòng chảy cuộc sống. Priya không chỉ bị hấp dẫn bởi người tình mà còn bởi cảm giác trẻ trung, tự do và sự mới mẻ mà mối quan hệ này mang lại. Cô cảm thấy mình đang sống lại tuổi trẻ mà cô chưa từng có cơ hội trải nghiệm.

Ngoại tình, dù cho có được che đậy kỹ lưỡng, vẫn luôn mang theo sự rủi ro lớn, không chỉ là nguy cơ bị phát hiện, mà còn là những tổn thương tâm lý khó đoán định. Priya không thể tránh khỏi cảm giác dằn vặt, sự mâu thuẫn giữa cái tôi đạo đức và cái tôi nổi loạn bên trong cô. Cô đã nhiều lần cố gắng kết thúc mối quan hệ, nhưng lại dễ dàng sa vào vết xe cũ. Điều này cho thấy sức hấp dẫn của những mối quan hệ cấm đoán không chỉ nằm ở bản thân người tình, mà còn ở cảm giác thách thức các quy tắc xã hội.

Những câu hỏi lớn được đặt ra từ câu chuyện của Priya: Liệu cuộc hôn nhân của cô và Colin có thể được cứu vãn? Liệu sự phản bội có thể được tha thứ? Liệu một cuộc đối thoại chân thành và sâu sắc giữa hai người có thể mở ra cánh cửa mới cho họ hay không? Những câu hỏi này không chỉ liên quan đến Priya mà còn phản ánh sự mâu thuẫn trong nhiều cuộc hôn nhân hiện đại: làm thế nào để giữ lửa tình yêu mà vẫn duy trì được tính ổn định?

Câu chuyện của Priya cho thấy rằng, bất kỳ mối quan hệ nào cũng có thể trở thành một cơ hội để tái định hình bản thân và học hỏi. Nhưng để mối quan hệ trở nên bền chặt, cần có sự cam kết, sự trung thực và khả năng đối diện với những sai lầm. Sự phản bội có thể là một thử thách lớn, nhưng nó cũng là dịp để hai vợ chồng đối thoại về những điều mà họ đã bỏ lỡ, những khát khao không được thỏa mãn và những vấn đề chưa được giải quyết trong cuộc hôn nhân.

Kết luận

Vậy, ngay cả khi hạnh phúc, tại sao người ta vẫn ngoại tình? Bởi vì, con người vốn dĩ phức tạp. Những gì chúng ta có trong hôn nhân không phải lúc nào cũng thỏa mãn mọi khía cạnh của bản thân. Kỳ vọng về tình yêu và hôn nhân càng cao, khả năng xảy ra những sai lầm càng lớn. Chúng ta có thể yêu sâu đậm, nhưng cũng có thể tìm kiếm những mảnh ghép khác của chính mình thông qua những mối quan hệ vụng trộm.