Khi tiếng ve vang lên trên tán phượng đỏ rực, cũng là lúc mùa hè gõ cửa – mang theo bao háo hức của trẻ nhỏ, nhưng cũng khiến nhiều bậc cha mẹ trăn trở: “Làm gì để giữ con ở nhà?”, “Làm sao để con không lãng phí ba tháng nghỉ dài?”, hay đơn giản là “Làm sao để cả nhà có thời gian thật sự gần nhau?”. Tuy nhiên, thay vì loay hoay tìm giải pháp “giữ con”, mùa hè lại chính là cơ hội quý giá để cha mẹ kết nối cảm xúc, đồng hành cùng con và vun đắp tình cảm gia đình.
Tuổi thơ của con – chỉ đến một lần
Trong chương trình Câu Chuyện Cuộc Sống tuần qua, tiến sĩ Phạm Thị Thúy – chuyên gia xã hội học – từng nhấn mạnh: “Nếu chúng ta bỏ lỡ mùa hè của con, đồng nghĩa với việc bỏ lỡ cơ hội giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, cảm xúc và trí tuệ… Tuổi thơ của con chỉ có một lần và không bao giờ trở lại”. Đây là lời nhắc nhở sâu sắc dành cho cha mẹ hiện đại, những người đang quay cuồng trong guồng quay công việc và đôi khi quên mất rằng con cái lớn lên từng ngày, và những ký ức đẹp nhất chính là ký ức được tạo nên từ sự hiện diện của cha mẹ.
Mùa hè không chỉ đơn thuần là khoảng thời gian nghỉ ngơi, mà còn là “sân chơi” lý tưởng để trẻ rèn luyện kỹ năng sống, cảm xúc, học cách kết nối với bản thân, với gia đình và thiên nhiên. Việc cha mẹ cùng con đi chơi, cùng nấu ăn hay chỉ đơn giản là đọc một cuốn truyện trước giờ ngủ – đều có giá trị vô hình nhưng sâu sắc trong việc định hình nhân cách, cảm xúc và sự gắn bó gia đình.
Kết nối không nhất thiết phải cầu kỳ
Nhiều phụ huynh cho rằng để con có mùa hè ý nghĩa, cần những chuyến du lịch xa hoa hay trại hè đắt đỏ. Nhưng trên thực tế, như chị Vũ Thị Hoa (Q.7, TP.HCM) chia sẻ: “Mỗi dịp hè, tôi đều đưa con về quê chơi một tháng. Hằng ngày, tôi đưa con ra vườn hái rau, nấu ăn và kể chuyện cho con nghe trước khi ngủ. Những khoảnh khắc này giúp tôi hiểu con hơn”. Những trải nghiệm giản dị ấy chính là chất liệu cho ký ức tuổi thơ ấm áp – nơi con cảm thấy được yêu thương, được lắng nghe và được sống chậm lại trong vòng tay gia đình.
Cha mẹ có thể bắt đầu bằng những điều rất nhỏ: cùng con làm việc nhà, học nấu một món ăn, trồng một chậu cây nhỏ trên ban công, hay tái chế một chiếc chai nhựa thành đồ chơi. Những hoạt động ấy không chỉ giúp con phát triển kỹ năng sống mà còn là cơ hội để cha mẹ bước vào thế giới nội tâm của trẻ, thấu hiểu và sẻ chia.
Dành thời gian bên con – đầu tư không bao giờ lỗ
Thạc sĩ Nguyễn Thị Mỹ Hạnh – chuyên gia tâm lý – gợi ý: “Cha mẹ có thể giúp con hình thành kỹ năng hòa nhập với thiên nhiên bằng cách hướng dẫn con trồng cây và quan sát sự phát triển của cây xanh, hoặc cho con nuôi thú cưng – một cách hiệu quả để nuôi dưỡng cảm xúc, tình yêu thương và trách nhiệm…”.
Thay vì để trẻ dán mắt vào màn hình cả ngày, cha mẹ có thể tạo điều kiện để con “chơi mà học, học mà chơi”: từ việc dạy con sắp xếp đồ dùng cá nhân, đến khuyến khích con viết nhật ký mùa hè, vẽ lại những điều thú vị mỗi ngày. Đây là cách giúp trẻ tăng khả năng quan sát, sáng tạo và phát triển tư duy cảm xúc – điều mà không một thiết bị công nghệ nào có thể thay thế.
Quan trọng hơn cả, những giây phút cha mẹ dành cho con – dù ít hay nhiều – đều là sự ghi nhận, là bằng chứng rằng “con có giá trị”, “con xứng đáng được yêu thương và lắng nghe”. Trẻ em cần cảm thấy sự hiện diện thực sự của cha mẹ – không phải chỉ là một người trả tiền học phí hay đưa đón – mà là một người đồng hành, cùng vui, cùng buồn, cùng khám phá cuộc sống.
Biến mùa hè thành hành trình yêu thương
Thay vì xem mùa hè là “bài toán khó” hay “gánh nặng giữ con”, hãy nhìn nó như một cơ hội để chữa lành, để kết nối, để bồi đắp mối quan hệ gia đình. Một bữa cơm trưa quây quần, một buổi đi chợ cùng nhau, một buổi chiều tưới cây hay tối ngồi chơi cờ cá ngựa – tất cả đều là “khoảnh khắc vàng” nếu cha mẹ thực sự hiện diện, lắng nghe và tận hưởng cùng con.
Có thể bạn không cần làm điều gì lớn lao. Điều quý giá nhất đối với trẻ em đôi khi chỉ là ánh mắt ấm áp, lời động viên dịu dàng, cái ôm khi đi ngủ hay tiếng cười vang vọng sau mỗi trò chơi đơn giản. Đó chính là những điều sẽ đi theo trẻ suốt cuộc đời – là nền tảng cho sự tự tin, an toàn và khả năng yêu thương.
Một số gợi ý cụ thể để kết nối với con trong mùa hè
Dưới đây là một vài hoạt động đơn giản nhưng giàu ý nghĩa mà cha mẹ có thể bắt đầu ngay hôm nay:
1. Trồng một chậu cây hoặc rau cùng con
- Chọn loại dễ trồng như xà lách, húng quế, cải con hoặc sen đá.
- Mỗi ngày cùng nhau chăm cây, ghi chú sự phát triển – giúp trẻ rèn tính kiên nhẫn và cảm nhận sự sống.
2. Tổ chức “ngày vào bếp”
- Cuối tuần, chọn một công thức món ăn đơn giản như bánh pancake, cơm cuộn, hoặc làm sữa chua tại nhà.
- Giao cho con nhiệm vụ nhỏ: rửa rau, khuấy bột, trang trí món ăn… giúp con cảm thấy mình có giá trị.
3. Cùng con làm việc nhà
- Biến việc dọn phòng thành “trò chơi đếm đồ vật”, hoặc thi ai gấp quần áo nhanh hơn.
- Cùng con soạn lại tủ sách, đồ chơi và chọn món để quyên góp – vừa dạy con chia sẻ, vừa dọn dẹp hiệu quả.
4. Làm thủ công và tái chế
- Tận dụng giấy báo, vỏ hộp sữa, lõi giấy vệ sinh để làm khung ảnh, robot, ống đựng bút…
- Khuyến khích trẻ sáng tạo và bảo vệ môi trường cùng lúc.
5. Chăm sóc thú cưng hoặc góc thiên nhiên nhỏ
- Nếu nhà có nuôi thú cưng, hãy để con cùng bạn cho ăn, tắm, chơi với chúng.
- Hoặc dựng một góc “vườn mini” trong nhà bằng lọ thủy tinh, đá cuội, cây nhỏ…
6. Đọc sách cùng nhau mỗi tối
- Chọn sách phù hợp độ tuổi, đọc thành tiếng, chia nhau vai diễn nếu có đối thoại.
- Sau đó hỏi con cảm nhận: “Con thích nhân vật nào nhất? Vì sao?” – đây là cách thấu hiểu suy nghĩ trẻ rất hiệu quả.
7. Chơi trò chơi gia đình
- Cờ cá ngựa, Uno, rút gỗ, vẽ đoán… là các trò chơi vừa đơn giản vừa gắn kết.
- Mỗi tối chỉ cần 30 phút cũng đủ tạo ra tiếng cười và sự kết nối.
8. Làm “album mùa hè”
- Chụp ảnh các hoạt động trong hè: đi chơi, nấu ăn, trồng cây…
- Cùng con làm thành album giấy hoặc file ảnh điện tử – cuối hè cùng xem lại và chia sẻ cảm xúc.
Lưu ý nhỏ: Không cần phải thực hiện tất cả. Chỉ cần chọn vài hoạt động phù hợp với nhịp sống gia đình và duy trì một cách nhẹ nhàng, không áp lực. Quan trọng nhất là cha mẹ hiện diện với sự chú tâm và yêu thương thật lòng.