Vì sao giới trẻ kết hôn muộn và không sinh con

Một thực tế trong xã hội hiện nay, việc sợ kết hôn và không sinh con đang trở thành một xu hướng đáng lưu ý. 

Nhiều bạn trẻ cho biết, với mức sống ngày càng cao tại các thành thị, việc kết hôn, sinh con đang trở thành một gánh nặng thực sự. Vì thế, nhiều bạn trẻ trì hoãn việc lập gia đình, nhất là khi điều kiện kinh tế không dư dả. Một bộ phận khác kết hôn, nhưng không sinh con, hình thành nên lối sống “hai thu nhập, không con cái”

Bà Trần Thị Ngọc Yến (Chi cục Dân số – Kế hoạch hóa Gia đình TP.HCM) nhận định: “Áp lực trong công việc cũng như trong cuộc sống dẫn đến xu hướng có một bộ phận người trẻ hiện nay kết hôn muộn, sinh con muộn, sinh ít con hoặc thậm chí đó là không sinh con. Nguyên nhân thứ hai các gia đình sinh ít con sẽ có được sự đầu tư chăm sóc con cái một cách tốt nhất. Đó là chi phí cho việc chăm sóc nuôi dạy, ăn uống, học hành cũng như chăm sóc về mặt sức khỏe, tinh thần rất lớn”.

Tiến sĩ Bùi Hồng Quân (Chuyên gia tâm lý): “Chắc chắn là việc nuôi dạy một đứa trẻ trong thời kỳ hiện nay không hề là một câu chuyện đơn giản, nên có những bạn trẻ vẫn chưa thật sự sẵn sàng cho chuyện này cũng là một điều hết sức dễ hiểu. Từ đó chúng ta thấy rằng, mỗi một cặp đôi cần chuẩn bị cho mình về mặt tâm thế, mặt điều kiện và tài chánh trước khi sinh ra một đứa trẻ. Khi đã sẵn sàng, có sự ổn định trong công việc và cả hai đều muốn chung tay để chăm sóc và nuôi dưỡng một đứa trẻ thì lúc đó các bạn trẻ hãy sẵn sàng cho việc sinh con. Cũng đừng chờ đến khi mọi thứ quá đủ đầy rồi mới sinh con, vì lứa tuổi sinh học của người vợ và người chồng cũng là một yếu tố hết sức quan trọng”.

Giới trẻ cần chuẩn bị gì cho hôn nhân và sinh con?

Hôn nhân và sinh con là hai cột mốc quan trọng trong cuộc đời của bất kỳ ai, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng cả về tinh thần, tài chính và thể chất. Đặc biệt, trong xã hội hiện đại, khi áp lực cuộc sống ngày càng gia tăng, việc chuẩn bị trước khi bước vào hôn nhân và sinh con càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Dưới đây là những yếu tố quan trọng mà các cặp đôi trẻ nên xem xét để đảm bảo một cuộc sống hôn nhân bền vững và quá trình nuôi dạy con cái hiệu quả.

1. Chuẩn bị tinh thần và tâm lý

Một trong những điều quan trọng nhất mà giới trẻ cần chuẩn bị trước khi bước vào hôn nhân là tinh thần và tâm lý. Hôn nhân không chỉ là một cam kết về mặt pháp lý mà còn là sự gắn kết về mặt cảm xúc, đòi hỏi sự thấu hiểu, tôn trọng và sẻ chia lẫn nhau.

• Hiểu rõ bản thân và đối phương: Trước khi kết hôn, hãy đảm bảo rằng bạn và đối tác đã hiểu rõ về nhau, từ quan điểm sống, thói quen đến mục tiêu dài hạn. Sự khác biệt về suy nghĩ và lối sống là điều không thể tránh khỏi, nhưng quan trọng là hai người phải sẵn sàng thỏa hiệp và cùng nhau phát triển.
• Kỹ năng giải quyết xung đột: Không có cuộc hôn nhân nào là hoàn hảo, và xung đột là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, cách mà các cặp đôi xử lý những bất đồng mới là yếu tố quyết định. Hãy học cách lắng nghe và giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh, tránh đổ lỗi và chỉ trích nhau.
• Tâm lý sẵn sàng cho sự thay đổi: Hôn nhân sẽ mang lại nhiều thay đổi trong cuộc sống cá nhân của bạn, từ việc chia sẻ không gian sống đến trách nhiệm với gia đình hai bên. Hãy chuẩn bị tâm lý để đón nhận những thay đổi này và sẵn sàng thích nghi với chúng.

2. Chuẩn bị tài chính

Một trong những yếu tố lớn nhất tạo ra áp lực cho các cặp vợ chồng trẻ là vấn đề tài chính. Vì vậy, việc chuẩn bị tài chính trước khi kết hôn và sinh con là điều cần thiết để tránh những căng thẳng không đáng có.

• Lập kế hoạch tài chính: Trước khi kết hôn, hãy cùng nhau thảo luận và lập kế hoạch tài chính cho tương lai. Điều này bao gồm việc thống nhất về cách quản lý tiền bạc, tiết kiệm, đầu tư, và chi tiêu trong gia đình. Một kế hoạch tài chính rõ ràng sẽ giúp cả hai không bị lúng túng khi gặp phải những khó khăn tài chính trong cuộc sống hôn nhân.
• Dự phòng tài chính cho con cái: Sinh con kéo theo rất nhiều chi phí, từ y tế, giáo dục đến các nhu cầu sinh hoạt hàng ngày. Việc dự phòng tài chính cho con ngay từ đầu sẽ giúp bạn cảm thấy an tâm hơn trong quá trình nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ.
• Bảo hiểm và các kế hoạch dài hạn: Hãy cân nhắc việc mua bảo hiểm y tế, bảo hiểm nhân thọ và các kế hoạch dài hạn cho cả gia đình. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe và tài chính của bạn mà còn giúp bạn chuẩn bị cho những tình huống bất ngờ trong tương lai.

3. Chuẩn bị kiến thức về nuôi dạy con

Nuôi dạy con cái là một hành trình đòi hỏi rất nhiều sự kiên nhẫn, kiến thức và tình yêu thương. Trước khi quyết định sinh con, các cặp đôi nên trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về việc chăm sóc và nuôi dạy trẻ.

• Hiểu về sự phát triển của trẻ: Mỗi giai đoạn phát triển của trẻ đòi hỏi những phương pháp chăm sóc và giáo dục khác nhau. Hãy tìm hiểu về các giai đoạn phát triển thể chất và tâm lý của trẻ để có thể đáp ứng tốt nhất các nhu cầu của con.
• Giáo dục kỹ năng sống: Bên cạnh việc chăm sóc sức khỏe, việc giáo dục cho con những kỹ năng sống cơ bản là rất quan trọng. Dạy con về tính tự lập, trách nhiệm, và khả năng giải quyết vấn đề ngay từ khi còn nhỏ sẽ giúp con phát triển toàn diện hơn.
• Chia sẻ trách nhiệm nuôi dạy: Hãy nhớ rằng việc nuôi dạy con không phải là trách nhiệm riêng của phụ nữ. Cả hai vợ chồng cần chung tay trong việc chăm sóc và giáo dục con cái, từ những công việc nhỏ nhặt hàng ngày đến việc đưa ra những quyết định lớn cho tương lai của con.

4. Chuẩn bị thể chất

Sức khỏe của cả vợ và chồng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định thời điểm sinh con và nuôi dạy con cái. Do đó, hãy đảm bảo rằng bạn đã có sự chuẩn bị tốt về mặt thể chất trước khi quyết định có con.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Trước khi quyết định sinh con, cả hai vợ chồng nên đi khám sức khỏe tổng quát để đảm bảo rằng không gặp phải các vấn đề sức khỏe có thể ảnh hưởng đến quá trình mang thai và nuôi dạy con. Điều này bao gồm việc kiểm tra các bệnh di truyền, các vấn đề liên quan đến sinh sản và tình trạng dinh dưỡng.
• Chăm sóc sức khỏe sinh sản: Cả hai vợ chồng cần hiểu rõ về sức khỏe sinh sản của mình. Với phụ nữ, việc hiểu rõ chu kỳ kinh nguyệt, tình trạng sức khỏe của tử cung và buồng trứng là điều cần thiết để có kế hoạch mang thai hợp lý. Với nam giới, việc kiểm tra sức khỏe sinh sản cũng quan trọng không kém, vì sức khỏe tinh trùng ảnh hưởng lớn đến khả năng thụ thai.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Chế độ ăn uống cân bằng, tập luyện thể dục thường xuyên và hạn chế các thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu là những yếu tố quan trọng giúp bạn duy trì sức khỏe tốt nhất trước khi sinh con.

5. Chuẩn bị cho việc cân bằng giữa sự nghiệp và gia đình

Một trong những thách thức lớn nhất đối với các cặp vợ chồng trẻ là làm thế nào để cân bằng giữa sự nghiệp và gia đình. Việc chuẩn bị sẵn tâm thế và kế hoạch cụ thể sẽ giúp bạn giảm bớt căng thẳng và duy trì được cả hai mục tiêu.

• Thỏa thuận về sự nghiệp: Trước khi kết hôn và sinh con, cả hai vợ chồng nên thảo luận về việc phân chia trách nhiệm công việc và gia đình. Điều này bao gồm việc thống nhất ai sẽ tập trung vào công việc, ai sẽ dành nhiều thời gian hơn cho gia đình trong các giai đoạn khác nhau của cuộc sống.
• Sắp xếp công việc linh hoạt: Một số cặp đôi lựa chọn làm việc từ xa hoặc làm việc bán thời gian để có thể dành nhiều thời gian hơn cho gia đình. Việc lựa chọn công việc linh hoạt sẽ giúp cả hai duy trì được sự nghiệp mà vẫn có thời gian chăm sóc con cái.

Kết luận

Hôn nhân và sinh con là những bước ngoặt lớn trong cuộc đời, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng trên nhiều phương diện. Bằng việc chuẩn bị tốt về mặt tinh thần, tài chính, kiến thức, thể chất và khả năng cân bằng sự nghiệp, các cặp đôi trẻ sẽ có thể đối mặt với những thách thức của cuộc sống gia đình một cách dễ dàng hơn và xây dựng một tương lai hạnh phúc, bền vững.

Phụ nữ ngày nay không chỉ đóng vai trò người mẹ mà còn là trụ cột kinh tế, nhà lãnh đạo và nhiều hơn thế nữa. Việc sinh con không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà là một quyết định lớn liên quan đến sự cân bằng giữa sự nghiệp, cuộc sống cá nhân và gia đình. 

Vì thế, để giảm áp lực cho phụ nữ, cũng như khuyến khích việc kết hôn và sinh con, nhiều quốc gia đã đề ra các chính sách hỗ trợ phụ nữ nói riêng, và các gia đình trẻ nói chung

Chia sẻ trách nhiệm nuôi dạy con

Một trong những thay đổi quan trọng để giảm gánh nặng cho phụ nữ là thúc đẩy sự chia sẻ trách nhiệm giữa cha và mẹ. Trong nhiều gia đình hiện đại, việc nuôi dạy con không còn là công việc của riêng phụ nữ. Ở các quốc gia Bắc Âu như Thụy Điển, Đan Mạch, và Na Uy, chính phủ đã áp dụng các chính sách nghỉ thai sản và nghỉ phép nuôi con cho cả hai giới, khuyến khích nam giới tham gia sâu hơn vào việc chăm sóc con cái. Ví dụ, ở Thụy Điển, cha mẹ có thể chia nhau 480 ngày nghỉ phép nuôi con, trong đó 90 ngày là dành riêng cho người cha, giúp san sẻ gánh nặng chăm con với người mẹ.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi nam giới tham gia nhiều hơn vào quá trình nuôi dạy con cái, phụ nữ sẽ có thêm thời gian cho sự nghiệp và cuộc sống cá nhân. Điều này không chỉ giúp phụ nữ giảm bớt áp lực mà còn tạo sự gắn kết gia đình sâu sắc hơn, cải thiện chất lượng nuôi dưỡng con cái.

Thay đổi cách nhìn về vai trò của phụ nữ

Một vấn đề cốt lõi gây áp lực cho phụ nữ trong việc quyết định sinh con là những định kiến xã hội về vai trò của họ. Ở nhiều quốc gia, phụ nữ vẫn chịu áp lực phải sinh con để “làm tròn trách nhiệm” của mình. Tuy nhiên, xã hội đang dần thay đổi khi các phong trào bình đẳng giới và phong trào nữ quyền phát triển mạnh mẽ.

Nhiều quốc gia phương Tây đã chứng kiến sự dịch chuyển trong tư duy, nơi mà việc sinh con không còn là một nghĩa vụ mà là quyền lựa chọn của mỗi cá nhân. Việc sinh con hay không, bao nhiêu con, và khi nào sinh con trở thành quyết định cá nhân, không bị ảnh hưởng bởi các kỳ vọng xã hội cổ hủ.

Chính sách hỗ trợ tài chính và phúc lợi xã hội

Một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định sinh con của phụ nữ là tài chính. Nuôi dạy con cái đòi hỏi rất nhiều chi phí, từ chi phí chăm sóc y tế, giáo dục, đến các nhu cầu sinh hoạt hàng ngày. Để giảm bớt gánh nặng này, nhiều quốc gia đã triển khai các chính sách phúc lợi xã hội mạnh mẽ nhằm hỗ trợ các gia đình có con nhỏ.

Tại Pháp, hệ thống phúc lợi xã hội dành cho trẻ em là một trong những hệ thống tiến bộ nhất thế giới, với trợ cấp hàng tháng cho mỗi đứa trẻ cho đến khi chúng 18 tuổi, miễn phí học phí và các chi phí chăm sóc sức khỏe. Ở Đức, các gia đình có con được hưởng một khoản tiền hỗ trợ (Kindergeld) hàng tháng, và hệ thống chăm sóc trẻ em trước tuổi đến trường cũng được đầu tư phát triển nhằm giảm bớt gánh nặng cho cha mẹ. Các chính sách này không chỉ giúp các gia đình giảm bớt áp lực tài chính mà còn tạo điều kiện thuận lợi để cả hai vợ chồng có thể tiếp tục làm việc mà không lo lắng quá nhiều về việc chăm sóc con cái.

Hỗ trợ phụ nữ trở lại công việc sau sinh

Một trong những lo ngại lớn nhất của phụ nữ khi quyết định sinh con là làm thế nào để quay lại công việc sau thời gian nghỉ thai sản. Trong một số nền văn hóa, phụ nữ sau khi sinh con thường gặp khó khăn trong việc cân bằng giữa công việc và gia đình, đặc biệt là khi họ phải chịu áp lực từ xã hội về vai trò làm mẹ.

Các quốc gia như Nhật Bản và Hàn Quốc đã đưa ra nhiều biện pháp nhằm hỗ trợ phụ nữ quay lại công việc sau khi sinh con, bao gồm việc tăng cường quyền lợi nghỉ phép và cung cấp các dịch vụ chăm sóc trẻ em miễn phí hoặc giảm giá. Tại Nhật Bản, chính phủ đã phát triển chương trình “Womenomics”, một sáng kiến tập trung vào việc hỗ trợ phụ nữ trở lại lực lượng lao động thông qua các biện pháp chính sách linh hoạt, hỗ trợ tài chính và khuyến khích các công ty xây dựng môi trường làm việc thân thiện với gia đình.

Tầm quan trọng của cộng đồng và mạng lưới hỗ trợ

Cộng đồng và mạng lưới hỗ trợ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm bớt gánh nặng cho phụ nữ khi quyết định sinh con. Nhiều phụ nữ cảm thấy cô đơn hoặc thiếu sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè khi phải đối diện với những thách thức của việc làm mẹ. Tại nhiều nước châu Âu, các nhóm hỗ trợ cộng đồng, tổ chức phi lợi nhuận và chương trình tư vấn tâm lý đã phát triển mạnh mẽ nhằm giúp phụ nữ vượt qua những áp lực này.

Tại Hà Lan, các nhóm hỗ trợ nuôi con nhỏ được thành lập ở hầu hết các cộng đồng, nơi phụ nữ có thể chia sẻ kinh nghiệm, tìm kiếm sự hỗ trợ và động viên lẫn nhau. Các tổ chức này không chỉ giúp giảm bớt cảm giác cô đơn mà còn cung cấp các kiến thức bổ ích về chăm sóc và nuôi dạy con cái trong môi trường hiện đại.