Trong một số trường hợp, bạn có thể từng sử dụng phương pháp dry begging hay còn gọi là nói bóng gió để được quan tâm – một cách mà nhiều người vô thức dùng trong các mối quan hệ để mong nhu cầu của mình được đáp ứng.
Điều này đôi khi mang lại hiệu quả tốt, giúp bạn không cần nói thẳng yêu cầu của mình nhưng vẫn được giúp đỡ hoặc làm theo ý muốn. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm cho đời sống tình cảm của lứa đôi.
“Dry begging” là gì?
Bạn có từng bực dọc thốt lên với bạn đời rằng: “Chắc là sướng lắm khi có người trông con giùm ha”, chỉ để mong họ sẽ chủ động làm việc đó nhiều hơn? Hoặc thở dài bảo: “Thôi để mình tự đi lo mấy việc lặt vặt này vậy”, dù trong lòng thì chẳng muốn chút nào?
Theo chuyên gia trị liệu Aerial Cetnar, người sáng lập Boulder Therapy and Wellness tại Colorado, “dry begging” là khi ai đó gián tiếp thể hiện mong muốn của mình, thay vì nói thẳng. “Họ có một nhu cầu, nhưng không nói ra một cách rõ ràng,” Cetnar lý giải.
Thay vì bày tỏ mong muốn bằng một câu nói thẳng thắn như “Em mong chúng ta có nhiều thời gian bên nhau hơn”, họ có thể nói kiểu “Thôi, chắc em ở nhà với con mèo vậy” – một cách nói vòng vo để ngầm thể hiện sự thất vọng, chứ không thật sự giải quyết vấn đề.
Tại sao ta lại chọn cách nói vòng vo như vậy?
Theo Tori-Lyn Mills, chuyên gia tư vấn tâm lý tại Thriveworks, Maryland, điều này có thể bắt nguồn từ sự thiếu tự tin, nỗi sợ bị từ chối, hay đôi khi là một hình thức thao túng. Nhưng cũng có những người học cách hành xử như vậy từ thời thơ ấu – một chiến thuật sinh tồn để nhu cầu của họ được người khác quan tâm.
Cetnar cũng nói thêm, “dry begging” không phải là một thuật ngữ chính thức trong ngành tâm lý, nhưng nó hoàn toàn có thật, và xảy ra rất phổ biến trong các mối quan hệ.
Tại sao “dry begging” lại nguy hiểm trong tình yêu?
Mills cảnh báo rằng việc nói bóng gió có thể biến cảm xúc thành vũ khí. Nó đặt trách nhiệm lên vai người kia, khiến họ cảm thấy tội lỗi, đặc biệt trong những tình huống nhạy cảm.
Ví dụ, khi một người muốn gần gũi về thể xác, còn người kia thì không, thay vì thẳng thắn chia sẻ cảm xúc, họ có thể nói: “Người ta thì hạnh phúc vì được bạn đời ham muốn suốt ngày, còn mình thì…” – câu nói này dễ khiến đối phương cảm thấy có lỗi hoặc bị áp lực phải chiều theo, dù không thực sự muốn.
“Cảm giác như thể: mình nên chiều theo mới đúng. Đó chính là cách mà dry begging vận hành,” Mills giải thích.
Nếu hành vi này lặp lại thường xuyên, đó là dấu hiệu của thao túng. Đặc biệt nếu đối phương liên tục phải làm những việc họ không muốn, chỉ vì cảm thấy bị dằn vặt cảm xúc – thì rất có thể mối quan hệ đang không lành mạnh.
Dù vậy, Cetnar vẫn khuyên nên xem xét cả hoàn cảnh và tần suất: “Không phải lúc nào cũng là thao túng – đôi khi chỉ là thói quen. Nhưng nếu nó trở thành mẫu hình lặp lại, thì đó không còn là điều ổn nữa.”
Nó có liên hệ gì đến tính cách tự luyến?
Mặc dù không phải ai sử dụng dry begging cũng mang đặc điểm của người tự luyến (narcissist), nhưng cả Cetnar và Mills đều cho rằng đây là một trong những hành vi phổ biến ở nhóm này.
“Người tự luyến thường cảm thấy mình có quyền được người khác đáp ứng mọi nhu cầu. Họ có thể gợi ý một cách mập mờ, nhưng kèm theo là áp lực vô hình khiến đối phương phải chiều theo,” Mills nói.
Cách nói vòng vo ấy thường đi kèm với việc thao túng lòng trắc ẩn, để ép người khác hành động theo mong muốn của họ.
Hệ quả: Sự bực tức âm ỉ
Người hay dùng cách nói bóng gió dễ rơi vào trạng thái tức giận và oán trách khi đối phương “không hiểu ý” – dù bản thân họ chưa bao giờ nói rõ ràng.
“Vì trong đầu họ, họ nghĩ mình đã bày tỏ rồi. Nhưng thực tế, họ chỉ ám chỉ, chứ không yêu cầu cụ thể,” Cetnar nói.
Điều này dễ dẫn đến hiểu lầm, tổn thương và tích tụ bất mãn trong mối quan hệ. Đối phương có thể không nhận ra mình đang bị nhờ vả, hoặc thậm chí cố tình làm ngơ trước những gợi ý không rõ ràng.
Tại sao chúng ta lại làm vậy?
Vì nói thẳng thường khó. Thẳng thắn đề nghị: “Anh có thể phụ em dọn nhà không?” hay “Em cần anh dành nhiều thời gian cho em hơn” – đôi khi khiến ta thấy dễ bị tổn thương, sợ bị từ chối, hay sợ bị đánh giá là đòi hỏi quá nhiều.
Theo Cetnar, nhiều người lớn lên trong môi trường không khuyến khích họ bày tỏ nhu cầu một cách trực diện. Họ học cách “thả thính” hy vọng được đáp ứng, thay vì chấp nhận rủi ro bị từ chối khi nói thẳng.
Làm sao để thay đổi thói quen này?
Điều đầu tiên là nhận diện được hành vi. Bạn không thể thay đổi nếu không biết mình đang làm vậy.
Nếu bạn là người hay dry begging, hãy tự hỏi: nhu cầu thật sự của mình là gì? Là cảm giác cô đơn? Là muốn được giúp đỡ? Là cần sự hiện diện của người kia? Từ đó, hãy thử nói rõ ràng hơn. “Em nhớ anh, tụi mình dành tối nay bên nhau nhé?” hay “Em mệt, anh giúp em một tay với.”
Bạn cũng có thể chia sẻ với đối phương rằng bạn đang cố học cách giao tiếp rõ ràng hơn. Điều này sẽ giúp họ hiểu bạn đang cố gắng thay đổi, và ủng hộ bạn trên hành trình đó.
Nếu bạn là người nhận, và thấy đối phương thường xuyên nói mập mờ, bóng gió để yêu cầu, hãy nhẹ nhàng hỏi lại: “Anh đang nhờ em chuyện gì à?” hoặc “Em nghe như anh đang muốn điều gì đó, đúng không?” – cách này sẽ mở ra đối thoại, giúp người kia học cách nói rõ nhu cầu hơn.
Và nếu người đó không sẵn sàng thay đổi?
Nếu bạn cảm thấy mình đang bị thao túng liên tục, cảm thấy có lỗi hoặc bị ép buộc trong mối quan hệ mà không có sự thay đổi nào từ phía kia, có lẽ đã đến lúc bạn nên xem lại giá trị thực sự của mối quan hệ đó.
Tuy nhiên, nếu đây là một hành vi học được từ quá khứ, và người ấy thật sự muốn cải thiện, thì hoàn toàn có thể hy vọng vào sự thay đổi – bắt đầu từ việc học cách nói ra nhu cầu một cách thành thật và chân thành.
Nguồn
