Với nhiều người, mạng xã hội là nơi để giao lưu, vui chơi, chia sẻ. Nhưng với một số đối tượng, chúng xem mạng xã hội là miếng đất màu mỡ để khai thác thông tin, hình ảnh.
Trong bài trước, chúng ta đã đề cập đến nguy cơ bị lạm dụng hình ảnh trên mạng xã hội như khiêu dâm trả thù, hay lập các tài khoản ảo nhằm mục đích lừa đảo. Ngoài ra, các bình luận trái chiều cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực đến tâm sinh lý của người dùng, nhất là trẻ nhỏ.
Chính vì thế, việc đưa hình ảnh, thông tin của con lên mạng xã hội là một vấn đề mà các phụ huynh nên cân nhắc kỹ.
Xây dựng hình ảnh cho trẻ trên mạng xã hội sớm: lợi bất cập hại
Không khó để bắt gặp những em bé nổi tiếng trên mạng xã hội với những khoảnh khắc tự nhiên đáng yêu. Có những trường hợp đạt 1 triệu người theo dõi và hàng triệu lượt xem, tương tác trên TikTok. Tuy nhiên, sự nổi tiếng ấy cũng kéo theo nhiều rắc rối khi xuất hiện những bình luận tiêu cực, ác ý, gây lo ngại khi trẻ sớm tham gia mạng xã hội.
Nhận thấy con gái có đam mê diễn xuất và mong muốn con trở thành người nổi tiếng, chị L.T.N đã lập hẳn một Facebook mang tên con. Hình ảnh con gái đi diễn thường xuyên được chị cập nhật trên trang cá nhân. Bên cạnh những lời khen ngợi, cũng có những bình luận tiêu cực. Đã có lúc, vì sợ ảnh hưởng đến tâm lý của con, chị phải xóa hết những bình luận không hay đó.
Chị L.T.N (TP.HCM) cho biết: “Từ lúc có trang cá nhân, nhiều nơi mời bé đi diễn, hai mẹ con rất vui vì bé vừa được thỏa đam mê, vừa có thêm thu nhập. Nhưng sau đó, nhiều người bình luận chê bai ngoại hình của con, thậm chí còn bình luận những lời lẽ thô tục. Tôi rất buồn và sợ con đọc được những bình luận đó. Vì con cũng chỉ mới 7 tuổi thôi, nên có lúc tôi phải xóa hết những bình luận tiêu cực, thậm chí khóa luôn phần bình luận”.
Thạc sĩ Nguyễn Thị Ngọc Giàu, chuyên gia tâm lý, cho biết: “Phụ huynh chắc chắn sẽ có những tổn thương. Mặc dù phụ huynh là người lớn, cố gắng xử lý và đương đầu, nhưng đôi khi trên mạng xã hội, ngay cả người trưởng thành nếu thiếu sự bình tĩnh và vững vàng về nội tâm, xử lý của phụ huynh có thể làm tình huống tệ hơn. Một tình huống xấu nữa là trẻ biết được sự thật. Nếu trẻ phát triển tâm lý bình thường, chắc chắn tổn thương là có. Mình không nên dạy con đương đầu với sự khắc nghiệt của cuộc sống hay nói rằng người ta ganh tị với sự nổi tiếng của con. Phản ứng của phụ huynh đối với cảm xúc của trẻ khi biết sự thật rất quan trọng, quyết định trẻ có phát triển lành mạnh về tâm lý hay không. Nếu không, sẽ mất nhiều thời gian hỗ trợ phục hồi”.
Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, trách nhiệm của cha mẹ không chỉ là yêu thương và chăm sóc con cái mà còn là tạo ra một môi trường an toàn để con có thể sống, trưởng thành một cách vô tư và hạnh phúc. Môi trường an toàn không chỉ là cuộc sống ngoài đời thực mà còn là môi trường trên không gian mạng.
Những tác hại khi đưa hình ảnh của con lên mạng xã hội
Xâm phạm quyền riêng tư: Trẻ em không thể tự quyết định liệu hình ảnh của mình có nên được chia sẻ hay không. Khi lớn lên, các em có thể không hài lòng với việc những hình ảnh đó đã được công khai.
Lợi dụng hình ảnh: Hình ảnh của trẻ em có thể bị kẻ xấu lợi dụng cho những mục đích xấu như tạo tài khoản giả mạo, ghép ảnh không phù hợp, hoặc thậm chí bị sử dụng trong các hoạt động phi pháp.
Tạo nguy cơ bắt nạt trực tuyến: Khi hình ảnh của trẻ em được chia sẻ rộng rãi, các em có thể trở thành mục tiêu của những kẻ bắt nạt trực tuyến hoặc bị chế giễu bởi bạn bè hoặc người lạ. Điều này có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng về mặt tinh thần cho trẻ.
Có nhiều bé có thể không vượt qua được, không muốn đi học hoặc tham gia các hoạt động cộng đồng vì cảm thấy xấu hổ. Vì thế phụ huynh không nên đưa những hình ảnh nhạy cảm hay những khoảnh khắc xấu hổ của trẻ lên mạng xã hội.
Ảnh hưởng đến danh tiếng trong tương lai: Những hình ảnh và thông tin được đăng tải có thể tồn tại mãi mãi trên internet. Khi trưởng thành, những thông tin này có thể ảnh hưởng đến danh tiếng và cơ hội nghề nghiệp của trẻ.
Rủi ro về an toàn: Chia sẻ quá nhiều thông tin về trẻ em, như địa chỉ nhà, trường học, hoặc các hoạt động thường ngày, có thể khiến trẻ em dễ bị theo dõi hoặc tấn công bởi kẻ xấu. Vì vậy cần hạn chế tối đa việc đưa các thông tin chính xác của trẻ lên mạng xã hội.
Áp lực xã hội: Trẻ em có thể cảm thấy áp lực phải sống theo hình ảnh mà cha mẹ đã xây dựng trên mạng xã hội, làm ảnh hưởng đến sự phát triển tự nhiên và cá nhân của các em.
Tác động tâm lý: Việc biết rằng mọi khoảnh khắc của mình đều có thể được chia sẻ công khai có thể gây ra cảm giác căng thẳng, lo lắng, hoặc thiếu tự tin ở trẻ em.
Đặc biệt, với những đứa trẻ nhạy cảm, những lời bình luận ác ý hay không hay từ phía cộng đồng mạng có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng về mặt tinh thần.
Vì thế, nếu bạn vẫn muốn chia sẻ những hình ảnh đáng yêu của con hay xây dựng hình ảnh cho trẻ sớm trên mạng xã hội thì hãy tuân thủ theo những nguyên tắc sau:
Nguyên tắc chung khi đăng hình ảnh trẻ em
Bảo vệ quyền riêng tư: Tránh đăng các thông tin chi tiết về danh tính, địa chỉ, trường học của trẻ để đảm bảo an toàn cho trẻ trước các nguy hiểm như bị bắt cóc, dụ dỗ, xâm hại…
Không đăng ảnh nhạy cảm: Tránh đăng những hình ảnh có thể gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm của trẻ hoặc có thể bị lạm dụng.
Cẩn trọng với thông tin: Khi đăng ảnh, nên cẩn thận không chia sẻ thông tin cá nhân quá chi tiết, tránh việc bị kẻ xấu lợi dụng.