Vì sao xu hướng “không yêu, không kết hôn, không sinh con” ngày càng phổ biến

Không yêu, không kết hôn, không sinh con, không lập gia đình đang trở thành xu hướng của nhiều người.

Thậm chí, nhiều chị em đã lập gia đình cũng cho biết, nếu được quay ngược trở lại, họ sẽ không kết hôn. Nhiều chị em đã ly hôn giờ đây cũng không hề có mong muốn tái giá. Điều gì đã xảy ra? Tại sao ngày càng có nhiều người quay lưng với việc kết hôn và lập gia đình?

Kết hôn không còn là “hạnh phúc mãi mãi” về sau

Chắc chưa khi nào đời sống vật chất lại đè nặng lên cuộc sống mọi người như hiện nay. Và có lẽ cũng chưa bao giờ, người ta quan tâm đến sức khỏe tinh thần và định nghĩa về hạnh phúc cá nhân như ngày này.

Nếu trước đây, việc trai lớn lấy vợ, gái lớn gả chồng là một chuyện bình thường thì giờ đây, mọi chuyện đã khác.

Nhiều người khi nghĩ đến kết hôn, sinh con, họ không còn mơ về một gia đình hạnh phúc mà họ bắt đầu nghĩ về cơm áo gạo tiền.

Mai Linh (24 tuổi, nhân viên thiết kế) lớn lên trong gia đình đầy căng thẳng. Các bữa cơm hiếm hoi trọn vẹn, thay vào đó là cuộc cãi vã của ba mẹ vì những chuyện nhỏ nhặt. “Nhiều buổi tối mẹ ngồi thu mình ngoài ban công, còn tôi giả vờ ngủ để khỏi phải chứng kiến thêm”, cô nhớ lại.

Dù bạn bè đều có người yêu, Linh vẫn dè dặt. Chỉ cần bất hòa nhỏ cũng đủ khiến cô thấy tim mình thắt lại. Vì vậy, cô chọn tạm dừng yêu đương. “Không phải tôi từ chối tình yêu. Tôi chỉ cần thêm thời gian để tin rằng mình có thể bước vào mối quan hệ mà không lặp lại quá khứ của gia đình”, cô nói.

Với Tùng (29 tuổi, kỹ sư phần mềm), rào cản lớn nhất lại là kinh tế. Đi làm nhiều năm, thu nhập khá nhưng mỗi tháng chỉ tiết kiệm được khoảng 6 triệu, trong khi giá thuê nhà tăng liên tục. “Nghĩ đến cưới vợ, làm đám cưới, mua nhà, sinh con là tôi thấy ngộp”, anh chia sẻ.

Sống một mình trong căn hộ thuê nhỏ, Tùng ghi chép chi tiêu kỹ lưỡng. Anh từng tin rằng chỉ cần chăm chỉ là sẽ ổn. Nhưng nhìn bạn bè xoay xở tiền nuôi con, học hành, sinh hoạt, anh thấy mình chưa đủ sẵn sàng để gánh thêm áp lực.

Còn Uyên (32 tuổi, quản lý nhân sự), sự độc lập, cách nhìn hiện đại, thoáng lại là “rào cản” khiến cô chưa đến với “vườn hồng”. Cô có nhà riêng, sự nghiệp ổn định, tài chính vững nhưng cũng từng chia tay với mối tình sau ba năm, bởi bạn trai cô mặc định việc nhà là trách nhiệm của phụ nữ.

Nghĩ đến cảnh mỗi ngày làm việc hơn 8 tiếng rồi vẫn phải nấu ăn, dọn dẹp khiến cô chưa muốn lập gia đình. “Tôi không ngại kết hôn”, Uyên nói, “nhưng nếu bước vào hôn nhân, đó phải là nơi cả hai cùng xây, chứ không phải mình tôi phải gồng lên để làm tốt vai trò phụ nữ”.

Trong khi đó Long (37 tuổi, giám đốc sáng tạo) đã từng yêu, nhưng chỉ vài tuần anh nhận ra mình không đủ thời gian để chăm sóc cho mối quan hệ yêu đương này. Bởi anh bị cuốn vào guồng công việc với lịch họp dày đặc, làm đến tối muộn, cuối tuần thì gặp đối tác.

“Có ngày về đến nhà lúc 1h sáng, tôi chỉ muốn tắt điện thoại”, anh kể. Rõ ràng, Long không tránh né tình yêu, anh chỉ đang cần không gian để cân bằng.

Dù hoàn cảnh khác nhau, những người trẻ này đều có điểm chung là họ không phủ nhận tình yêu hay gia đình. Họ chỉ muốn bước vào hôn nhân khi có bình đẳng, sự tự nguyện, nền tảng tài chính rõ ràng, và mối quan hệ không buộc họ phải hy sinh chính mình chỉ để duy trì hình thức của “một gia đình đúng chuẩn”.

Vì sao nhiều bạn trẻ không còn muốn kết hôn?

1. Áp lực kinh tế: thu nhập không theo kịp chi phí sống

• Giá nhà cao, chi phí nuôi con đắt đỏ, thu nhập lại không tăng tương xứng.

• Nhiều bạn trẻ cảm thấy bản thân còn chưa lo xong cho mình, nói gì đến xây dựng gia đình.

Góc nhìn:
Kết hôn không còn là “mốc phải đạt”, mà là một lựa chọn cần sự ổn định tài chính tối thiểu để tránh biến hôn nhân thành gánh nặng.

2. Nỗi sợ trách nhiệm và mất đi tự do cá nhân

• Kết hôn đồng nghĩa với trách nhiệm chăm sóc, chia sẻ tài chính, nuôi dạy con.

• Nhiều bạn trẻ thích sự tự do: du lịch, phát triển bản thân, theo đuổi sự nghiệp mà không phải “trình báo” hay chịu ràng buộc.

Góc nhìn:
Thế hệ trẻ lớn lên với nhiều cơ hội khám phá bản thân hơn, vì vậy họ không muốn bị buộc vào khuôn mẫu truyền thống.

3. Chứng kiến các cuộc hôn nhân không hạnh phúc

• Ly hôn, bạo lực, ngoại tình… là những câu chuyện rất gần, đôi khi đến từ chính bố mẹ hoặc bạn bè.

• Khi niềm tin giảm, người trẻ chọn trì hoãn hoặc tránh kết hôn.

Góc nhìn:
Họ không sợ “cô đơn”, họ sợ lặp lại những tổn thương của thế hệ trước.

4. Áp lực từ hai bên gia đình, đặc biệt là tiêu chuẩn “phải có nhà – xe – ổn định”

• Một số gia đình đặt ra kỳ vọng rất cao khiến người trẻ cảm thấy hôn nhân như bài kiểm tra phải vượt qua.

• Điều này khiến hôn nhân mất đi tính tự nhiên và trở thành cuộc đua thành tích.

5. Thay đổi trong quan niệm về hạnh phúc

• Nhiều người tin rằng có thể hạnh phúc mà không cần kết hôn.

• Mối quan hệ tình cảm có thể duy trì mà không nhất thiết phải “ký giấy”.

Góc nhìn:
Tư duy cá nhân được đề cao, dẫn đến xu hướng “tôi chọn sống theo cách làm tôi bình yên”.

Đám cưới chỉ là mới bắt đầu, sau đó hàng loạt thứ phải lo lắng

Lựa chọn “không yêu đương, không kết hôn, không sinh con” không xuất hiện ngẫu nhiên. Nó là kết quả của nhiều tầng áp lực, trải nghiệm và biến đổi xã hội khiến người trẻ phải xem xét lại hôn nhân và tự hỏi: hôn nhân như thế nào cho phù hợp?

Trước hết hôn nhân hiện nay là bài toán kinh tế phức tạp. Lễ cưới chỉ là phần đầu, đằng sau là chi phí nhà ở, nuôi con, y tế, giáo dục và áp lực giữ mức sống. 

Song song đó tỉ lệ ly hôn tăng cao và ký ức tuổi thơ không mấy êm ấm khiến nhiều người dè dặt. Vì vậy, không kết hôn, sinh con đôi khi không phải thiếu niềm tin vào tình yêu, mà là nỗi sợ lặp lại nỗi đau cũ.

Với Gen Z còn dám hỏi những câu từng bị xem là nhạy cảm: “Mình thực sự muốn điều này, hay chỉ làm vì xã hội mong chờ?”. Khi hạnh phúc gắn với tự do cá nhân, sức khỏe tinh thần và chất lượng sống, việc kết hôn đúng tuổi không còn nhiều ý nghĩa.

Công nghệ cũng thay đổi cách kết nối: các cộng đồng cùng sở thích, thói quen sống… giúp người trẻ không còn xem tình yêu đôi lứa là trung tâm của cuộc đời. Một mình không còn đồng nghĩa cô đơn.

Dù hiện đại, dù những giá trị truyền thống có thay đổi nhưng đâu đó nam giới vẫn được coi phải mạnh mẽ, phải kiếm tiền, phải là trụ cột. Còn vai trò của phụ nữ trong gia đình ít nhiều vẫn được mặc định là chăm nhà, coi sóc con cái, nội trợ. 

Khi những khuôn mẫu này chưa kịp thay đổi, nhiều người chọn không kết hôn như cách tự bảo vệ khỏi kỳ vọng quá lớn và sự bất bình đẳng tiềm ẩn trong hôn nhân.

Làm sao tháo gỡ áp lực kết hôn, sinh con?

1. Thay đổi kỳ vọng của xã hội và gia đình

• Gia đình nên bớt thúc giục, thay vào đó hỏi con cái:
  “Con có cần hỗ trợ gì để yên tâm bước vào hôn nhân?”

• Giảm áp lực vật chất (nhà, xe, tiền cưới…) giúp người trẻ cảm thấy an toàn hơn.

2. Tăng kỹ năng trước hôn nhân

Nhiều cuộc hôn nhân đổ vỡ không phải vì thiếu yêu thương mà thiếu kỹ năng:

• Kỹ năng giao tiếp – giải quyết xung đột

• Quản lý tài chính chung

• Chăm sóc sức khỏe tinh thần

• Kỳ vọng thực tế về cuộc sống hôn nhân

Các khóa tiền hôn nhân, tư vấn tâm lý nên được tiếp cận nhiều hơn.

3. Chia sẻ tài chính và các công việc nhà, tạo sự công bằng trong gia đình

• Nếu áp lực kinh tế là rào cản, thì mô hình “cùng chia sẻ” sẽ giảm gánh nặng. Không còn chuyện một người phải gánh hết, từ đó tạo cảm giác công bằng và nhẹ nhàng hơn.

• Ngược lại, đàn ông cũng không mặc nhiên việc nhà, chăm con là trách nhiệm của phụ nữ và khiến người vợ quay cuồng trong những áp lực: vừa đi làm kiếm tiền, vừa phải chăm con và chăm sóc gia đình

Cả hai cần phải thực sự thấu hiểu vai trò của nhau và cùng nhau chia sẻ dựa vào sở trường cũng như mong muốn của đối phương.

Ngày nay, có nhiều người phụ nữ giỏi giang, kiếm tiền giỏi hơn chồng. Vậy tại sao lại mặc định cô ấy phải ở nhà trông con?

Ngược lại, nhiều người đàn ông lại rất muốn làm công việc nhẹ nhàng và dành nhiều thời gian cho gia đình. Vậy phải chăng nên để anh ta được làm người đàn ông nội trợ thay vì là trụ cột kinh tế.

Tóm lại, không có một định nghĩa hay một gia đình chuẩn mực nào. Hãy trao đổi và cho nhau một công việc phù hợp với mong muốn của đôi bên.

4. Nhìn nhận hôn nhân như một hành trình, không phải mục tiêu

• Thay vì xem kết hôn là “phải làm”, hãy xem đó là lựa chọn khi cả hai đã sẵn sàng.

• Sự trưởng thành cảm xúc (emotional maturity) quan trọng hơn tuổi tác hay tiền bạc.

5. Có thể bắt đầu từ việc sống thử hoặc tìm hiểu dài hạn

• Sống thử không phải để “thử thách đạo đức” mà là cơ hội thực tế để hiểu nhau: thói quen, trách nhiệm, giá trị sống.

• Giúp giảm rủi ro ly hôn và tăng sự chắc chắn.

6. Xây dựng một mạng lưới hỗ trợ tinh thần

• Người trẻ cần cảm giác rằng nếu gặp khó khăn trong hôn nhân, họ không đơn độc.

• Các dịch vụ tư vấn, nhóm hỗ trợ tâm lý, đường dây nóng… nếu dễ tiếp cận hơn, nỗi sợ kết hôn cũng giảm đi.

Tổng hợp từ nguồn Tuổi Trẻ