Nguyên nhân người già dễ gãy xương dù va chạm nhẹ và cách phòng tránh

Nhiều người cao tuổi thường bị gãy xương chỉ sau một cú trượt chân hoặc va chạm nhẹ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng đi lại, sinh hoạt mà còn kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể đe dọa tính mạng. Vậy nguyên nhân từ đâu – và làm sao để phòng tránh?

Khi xương “già” đi, những va chạm nhỏ cũng trở nên nguy hiểm

Theo bác sĩ Đoàn Thị Hoài Trang (Khoa Hồi sức Nhiễm – Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP.HCM), khi chúng ta già đi, hệ xương cũng dần yếu đi theo thời gian. Tình trạng loãng xương khiến xương trở nên giòn, dễ gãy – đặc biệt ở những vị trí quan trọng như cổ xương đùi, cột sống. Đôi khi, chỉ cần một cú vấp nhẹ hoặc mất thăng bằng là đã có thể dẫn đến gãy xương phải nằm viện, phẫu thuật, thậm chí tử vong do biến chứng.

Ngoài nguy cơ gãy xương, loãng xương còn khiến người lớn tuổi dễ bị gù lưng, giảm chiều cao, đau nhức dai dẳng và mất dần khả năng vận động độc lập.

Không nên chờ đau mới đi khám xương

Loãng xương thường diễn tiến âm thầm, không có dấu hiệu rõ rệt cho đến khi xảy ra sự cố. Vì vậy, bác sĩ Trang khuyến cáo:

• Người từ 50 tuổi trở lên, nhất là phụ nữ sau mãn kinh hoặc nam giới có nguy cơ, nên đi đo mật độ xương ít nhất một lần.

• Một số dấu hiệu sớm cần chú ý: đau lưng kéo dài, dáng đi còng, chiều cao giảm hơn 3cm so với trước, từng gãy xương không rõ nguyên nhân…

5 cách để bảo vệ hệ xương khi về già

1. Bổ sung đủ canxi và vitamin D
   Canxi là thành phần chính cấu tạo nên xương, còn vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi hiệu quả. Người cao tuổi nên ưu tiên các thực phẩm giàu canxi như sữa, cá nhỏ ăn nguyên xương, hải sản, rau xanh đậm. Ngoài ra, nên tắm nắng sáng sớm khoảng 15–20 phút mỗi ngày để cơ thể tổng hợp vitamin D tự nhiên.

2. Chọn đúng sản phẩm bổ sung
   Nếu cần bổ sung từ bên ngoài, bác sĩ khuyên nên chọn loại canxi dễ hấp thu, có kèm vitamin D3 và K2 – những chất giúp canxi đi vào xương thay vì tích tụ ở mạch máu hay thận. Nên chia nhỏ liều trong ngày, uống với nhiều nước, tránh dùng chung với sắt hoặc kẽm và không nên uống vào buổi tối.

3. Duy trì vận động nhẹ nhàng mỗi ngày
   Tập luyện phù hợp giúp xương chắc, cơ khỏe và giảm nguy cơ té ngã. Các bài tập như đi bộ, yoga, thể dục dưỡng sinh, đạp xe chậm… rất phù hợp với người lớn tuổi.

4. Ăn uống cân bằng – không nên quá kiêng khem
   Nhiều người lớn tuổi có thói quen ăn quá thanh đạm, ít đạm, ít béo, điều này khiến cơ thể thiếu chất, giảm khối cơ và tăng nguy cơ loãng xương. Bác sĩ khuyên nên ăn đủ 4 nhóm chất: tinh bột, đạm, chất béo tốt và rau quả. Có thể giảm thịt đỏ, nhưng vẫn nên ăn cá, gà, dùng dầu thực vật như dầu ô liu, dầu mè.

5. Khám sức khỏe định kỳ
   Việc khám định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý về xương khớp, cũng như các yếu tố khác làm tăng nguy cơ té ngã như huyết áp thấp, thị lực kém, Parkinson…

Lưu ý quan trọng:

• Khẩu phần ăn thông thường của người Việt chỉ cung cấp khoảng 1/3 nhu cầu canxi hằng ngày (người trên 50 tuổi cần 1.000–1.200mg/ngày).

• Không nên tự ý bổ sung canxi liều cao hoặc dùng sản phẩm không rõ nguồn gốc.

• Tránh hút thuốc, hạn chế rượu bia vì chúng đều làm giảm mật độ xương.

Tăng cường sức khỏe xương không chỉ là chuyện ăn uống hay uống thuốc, mà là một lối sống cần duy trì mỗi ngày. Chỉ cần quan tâm từ sớm, người cao tuổi có thể gìn giữ hệ xương chắc khỏe, duy trì khả năng vận động và sống vui, sống khỏe cùng con cháu lâu dài.