Trong cuộc sống hiện đại, con người ngày càng bị cuốn vào guồng quay công việc, mạng xã hội và những mối quan hệ ngắn hạn, nhanh chóng. Tuy nhiên, có một điều ít ai phủ nhận: những mối quan hệ bền chặt và lâu dài mới chính là “tài sản” vô hình giúp chúng ta đi xa hơn, cả trong sự nghiệp lẫn đời sống cá nhân.
Vì sao cần xây dựng mối quan hệ lâu dài?
Các chuyên gia tâm lý nhận định: “Con người không thể phát triển trong sự đơn độc. Mỗi mối quan hệ giống như một điểm tựa, giúp ta cảm thấy an toàn và tự tin hơn khi đối diện thử thách.”
Trong môi trường làm việc, việc duy trì quan hệ lâu dài với đồng nghiệp, đối tác hay khách hàng giúp tạo dựng sự tin tưởng. Khi niềm tin đã hình thành, sự hợp tác trở nên thuận lợi hơn, rủi ro cũng giảm đi. Ở khía cạnh cá nhân, bạn bè hay những người thân thiết đồng hành lâu dài chính là nguồn động viên tinh thần, chia sẻ khó khăn và nâng đỡ khi ta vấp ngã.
Lợi ích từ những mối quan hệ bền chặt
Ổn định và an toàn: Có những người bạn lâu năm, những đối tác tin cậy giống như “hàng rào chắn” trước biến động cuộc sống. Họ không rời bỏ khi ta khó khăn, và cũng không ngần ngại chia sẻ khi ta thành công.
Cơ hội phát triển: Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng hơn 70% cơ hội nghề nghiệp đến từ các mối quan hệ sẵn có. Một lời giới thiệu, một cái gật đầu tin tưởng có thể mở ra bước ngoặt cho sự nghiệp.
Sự thấu hiểu và gắn kết: Quan hệ lâu dài thường gắn liền với sự thấu hiểu sâu sắc. Điều này giúp giảm mâu thuẫn, tăng sự hợp tác và gắn bó, đặc biệt trong gia đình hoặc các nhóm làm việc lâu năm.
Giá trị tinh thần: Một tin nhắn động viên từ người bạn thân khi bạn đang chán nản, hay lời khuyên chân thành từ một người đi trước, đôi khi còn quý giá hơn bất kỳ phần thưởng vật chất nào.
Làm thế nào để xây dựng mối quan hệ lâu dài?
Xây dựng và giữ gìn mối quan hệ bền vững không phải chuyện ngày một ngày hai. Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn, chân thành và cả kỹ năng giao tiếp.
Chân thành và lắng nghe: Không ai thích một mối quan hệ chỉ có sự trao đổi lợi ích. Sự chân thành, biết lắng nghe và quan tâm đến cảm xúc của đối phương là nền móng quan trọng.Một cô bạn từng chia sẻ rằng, trong những ngày đầu đi làm, cô luôn ngại ngùng, ít nói. May mắn thay, có một đồng nghiệp lớn tuổi thường xuyên chủ động hỏi han, lắng nghe những lo lắng vụn vặt. Sau nhiều năm, chính sự chân thành đó đã biến họ thành bạn bè thân thiết, dù giờ không còn làm chung. Câu chuyện này cho thấy: đôi khi, việc lắng nghe đơn giản lại là khởi đầu cho một mối gắn kết dài lâu.
Cho đi trước khi nhận lại: Nhà tâm lý học Robert Cialdini từng nhấn mạnh nguyên tắc “có đi có lại”. Khi ta sẵn sàng hỗ trợ, giúp đỡ người khác, niềm tin sẽ được xây dựng. Và chính điều này khiến mối quan hệ thêm bền chặt.
Duy trì liên lạc thường xuyên: Không cần gặp mặt mỗi ngày, nhưng những lời hỏi thăm định kỳ, chia sẻ một bài viết thú vị, hay đơn giản là chúc mừng sinh nhật… đều giúp nhắc nhở rằng “chúng ta vẫn có nhau”.ThS Trần Hải Nguyên – Chuyên gia Kỹ năng sống chia sẻ:
“Xây dựng các mối quan hệ lâu dài trong thời đại số đòi hỏi sự cân bằng giữa công nghệ và tương tác trực tiếp. Hãy đặt điện thoại xuống để lắng nghe, chia sẻ và tạo nên những khoảnh khắc ý nghĩa với bạn bè, gia đình hay đồng nghiệp”
Ông cho biết, việc tổ chức những buổi gặp gỡ định kỳ, như ăn tối hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời, sẽ góp phần tăng sự gắn bó. Đừng chỉ dựa vào tin nhắn; đôi khi một cuộc gọi hay một buổi trò chuyện trực tiếp có thể tạo nên sự khác biệt lớn. Hãy bày tỏ cảm xúc, thể hiện sự đồng cảm và tôn trọng lẫn nhau. Tham gia các nhóm cộng đồng, dự án hợp tác hoặc hoạt động tình nguyện cũng là cách tuyệt vời để gặp gỡ những người có chung giá trị. Sự kiên nhẫn và chân thành sẽ giúp bạn xây dựng những mối quan hệ bền vững, vượt qua thử thách của thời đại số.
Giải quyết mâu thuẫn trong tôn trọng: Bất kỳ mối quan hệ nào cũng có lúc bất đồng. Sự khác biệt không đáng sợ, quan trọng là cách ta đối diện, biết nhường nhịn và tôn trọng lẫn nhau.
Đầu tư thời gian và trải nghiệm chung: Những chuyến đi, những dự án cùng thực hiện, hay những khoảnh khắc chia sẻ riêng tư là chất liệu làm cho mối quan hệ thêm sâu sắc.Anh Trọng Hiếu (TP. HCM) chia sẻ: “Tôi làm việc từ xa, hầu hết công việc đều được thực hiện qua email hoặc các nhóm trò chuyện trên mạng xã hội. Tôi cảm thấy khoảng cách giữa mình và đồng nghiệp ngày càng xa dần. Vì vậy, để gắn kết và giữ sự thân thiết với mọi người, tôi thường tổ chức những buổi tiệc nhỏ, mời đồng nghiệp quây quần bên nhau. Nhờ những dịp ấy, tôi nhận thấy sự gắn kết giữa chúng tôi được cải thiện rõ rệt ”.
Liệu giao tiếp qua mạng xã hội có đủ?
Trong thời đại số, Facebook, Zalo, TikTok hay LinkedIn giúp con người kết nối dễ dàng hơn bao giờ hết. Một nút “kết bạn”, một dòng bình luận, hay một tin nhắn ngắn ngủi có thể khởi đầu cho một mối quan hệ. Nhưng liệu chừng đó đã đủ để xây dựng sự gắn bó lâu dài?
Thực tế cho thấy, mạng xã hội chỉ là công cụ hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn cho sự hiện diện trực tiếp. Nhà nghiên cứu Sherry Turkle (MIT) từng chỉ ra trong cuốn “Alone Together”: con người ngày càng dễ cảm thấy “ảo tưởng kết nối” – tức là có hàng trăm bạn bè online nhưng khi gặp khó khăn thật sự, lại không biết gọi cho ai.
Mối quan hệ bền vững cần sự tương tác sâu sắc, trực tiếp và trải nghiệm chung. Cái bắt tay, ánh mắt, những buổi trò chuyện lâu dài ngoài đời thực mang lại cảm xúc mà tin nhắn online khó bù đắp. Tuy nhiên, mạng xã hội vẫn có giá trị nếu được sử dụng khéo léo: nó giúp duy trì liên lạc, chia sẻ thông tin nhanh chóng và giữ cho mối quan hệ không bị “nguội lạnh”.
Trong chương trình Câu Chuyện Cuộc Sống, chị N.L (TP. HCM) chia sẻ: “Tôi từng nghĩ nhắn tin qua mạng xã hội là đủ để giữ liên lạc với bạn bè, nhưng sau một thời gian tôi nhận ra rằng những cuộc trò chuyện trực tiếp mới thực sự gắn kết. Vì thế, tôi bắt đầu sắp xếp gặp bạn bè định kỳ, cùng đi cà phê hoặc ăn tối. Những khoảnh khắc ấy giúp tình bạn của chúng tôi bền chặt hơn rất nhiều”.
ThS Nguyễn Văn San – Phó Trưởng khoa Khoa học Xã hội, Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – chia sẻ:
“Tôi nhận thấy trong thời đại số, việc giao tiếp qua tin nhắn, cuộc gọi hay những trao đổi qua loa trên các thiết bị thông minh thường mang tính hời hợt. Chúng khó thể hiện được thái độ, tình cảm hay sự gắn kết thật sự giữa con người với con người”
“Ngược lại, những cuộc trò chuyện trực tiếp giúp chúng ta cảm nhận trọn vẹn cảm xúc và sự quan tâm lẫn nhau, điều mà các thiết bị thông minh không thể mang lại. Chúng ta có thể tận dụng những dịp đặc biệt, như ngày lễ, để mời nhau đi uống cà phê, tổ chức những buổi tiệc nhỏ, gặp gỡ bạn bè hay người thân nhằm kết nối tình cảm. Khi trò chuyện trực tiếp, trao đổi bằng ánh mắt, cử chỉ, hành động, chúng ta cảm thấy gần gũi và gắn bó hơn rất nhiều. Những hoạt động mang tính nhóm, cộng đồng như vậy cũng giúp chúng ta bớt cô đơn và giảm sự lệ thuộc vào các thiết bị công nghệ ”.
Công nghệ và các thiết bị giải trí ứng dụng công nghệ số hiện đại là một phần không thể thiếu trong cuộc sống ngày nay. Tuy nhiên, hãy trở thành người sử dụng công nghệ một cách thông thái. Mỗi nỗ lực nhỏ, từ một cuộc gọi, một buổi gặp mặt, đến việc chia sẻ niềm vui hay khó khăn đều góp phần tạo nên những mối quan hệ bền vững, nuôi dưỡng sự gắn bó và ý nghĩa trong cuộc sống.
Kết luận
Xây dựng mối quan hệ lâu dài chính là đầu tư vào vốn xã hội và vốn tinh thần của mỗi người. Đó là hành trình cần sự kiên nhẫn, sự cho đi, và đôi khi là cả hy sinh. Trong kỷ nguyên số, mạng xã hội mở ra nhiều cơ hội kết nối, nhưng không đủ để thay thế cho sự hiện diện thật.
Bởi vậy, bên cạnh những dòng tin nhắn hay “like” vội vã, hãy dành thêm thời gian gặp gỡ, trò chuyện trực tiếp, và quan tâm thật lòng. Bởi lẽ, một mối quan hệ lâu dài và bền chặt không chỉ giúp ta thành công hơn, mà còn giúp cuộc đời trở nên ấm áp và ý nghĩa hơn.