Có một kiểu quan hệ người ta thường gọi là “bật – tắt”, tức là hai người yêu nhau, rồi chia tay, rồi lại quay về… và cứ thế lặp lại. Ở bề ngoài, nó giống như một cuộc chiến dai dẳng giữa lý trí và cảm xúc, giữa thương và tổn thương, giữa không muốn rời xa và không thể ở lại.
Tôi đã gặp rất nhiều người bước vào phòng tư vấn với ánh mắt mỏi mệt và một câu hỏi quen thuộc: “Tụi em đã chia tay rồi quay lại… rồi lại chia tay. Liệu có gì sai với mối quan hệ này không?”
Và câu trả lời thường là: “Không sai, nhưng rất đau.”
Những mối quan hệ bật – tắt: Khi yêu không đủ để giữ
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Family Relations đã xác nhận điều mà nhiều người trong cuộc vẫn âm thầm cảm nhận: mối quan hệ kiểu này không chỉ gây đau lòng mà còn ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe tinh thần. Những người trải qua vòng lặp chia tay – tái hợp nhiều lần thường có mức độ lo âu và trầm cảm cao hơn hẳn so với người đang trong mối quan hệ ổn định hoặc đã dứt khoát kết thúc.
Vì sao cứ hợp – tan lại khiến tâm trí kiệt quệ?
Hãy tưởng tượng bạn đang chèo một chiếc thuyền giữa hồ, nhưng cứ mỗi lần chèo tới một đoạn, bạn lại bị kéo ngược lại. Cảm giác đó rất giống với việc yêu rồi chia tay rồi yêu lại. Những chuyển đổi liên tục giữa gắn bó và xa cách khiến tâm lý rơi vào trạng thái bất ổn kéo dài, khiến bạn không thể nào “an trú” trong cảm xúc của chính mình.
Khi phải liên tục “thiết lập lại” vai trò trong mối quan hệ – từ người yêu sang người cũ, rồi lại trở thành người yêu một lần nữa – ta đánh mất cảm giác an toàn. Một phần trong ta cứ đề phòng: “Liệu lần này có phải là lần cuối không?” hoặc “Chắc gì mình sẽ không bị bỏ rơi thêm một lần nữa?”.
Từ đó, mọi chuyện trong tình yêu trở nên căng thẳng hơn bình thường. Một tin nhắn trả lời chậm, một lần im lặng – tất cả đều có thể bị hiểu lầm và châm ngòi cho mâu thuẫn, vì tâm trí đã quen sống trong sợ hãi.
Không chỉ tổn thương, mà còn ảnh hưởng lâu dài
Nhiều người chia tay rồi quay lại vì chưa thể cắt đứt tình cảm, vì con cái, tài chính hay sự quen thuộc. Nhưng dù lý do là gì, điều mà nghiên cứu nhấn mạnh là: càng lặp lại vòng xoáy ấy nhiều lần, mức độ tổn thương tinh thần càng lớn.
Đáng nói là kể cả khi đã loại trừ các yếu tố như bạo lực trong mối quan hệ, sự bất định trong tình yêu hay mức độ hài lòng với bạn đời – thì chính sự lúc tan lúc hợp vẫn đủ để khiến tâm lý người trong cuộc rơi vào trạng thái rối loạn.
Vậy, phải làm gì nếu bạn đang ở trong một mối quan hệ như vậy?
Tôi không thể nói ai nên chia tay, ai nên ở lại. Nhưng tôi luôn khuyến khích các thân chủ tự hỏi mình ba điều:
- Lý do bạn quay lại là gì – vì yêu hay vì sợ?
Nỗi sợ cô đơn, nỗi nhớ thói quen hay cảm giác tiếc nuối không nên là nền tảng để xây lại một mối quan hệ.
- Bạn có tin lần quay lại này sẽ khác không?
Liệu hai người có thật sự hiểu được lý do chia tay trước đó và cam kết thay đổi?
- Nếu bạn là người duy nhất cố gắng, thì đó có còn là tình yêu không?
Mối quan hệ cần ít nhất hai người cùng xây dựng. Nếu chỉ một người cố gắng hàn gắn, thì sớm muộn gì vết nứt cũng lại hiện ra.
Lựa chọn đau một lần, hay mỏi mệt cả đời?
Tình yêu không nhất thiết lúc nào cũng suôn sẻ, nhưng nó không nên trở thành một vòng xoay bất tận giữa tổn thương và hy vọng. Nếu bạn cảm thấy mình đang mắc kẹt, hãy mạnh dạn tìm đến một chuyên gia tâm lý – không phải để được khuyên phải rời bỏ hay tiếp tục, mà để hiểu rõ hơn điều gì đang thực sự diễn ra bên trong bạn.
Tình yêu, dù đẹp đến đâu, cũng không nên là lý do khiến bạn đánh mất sự bình yên trong tâm trí.
“Một mối quan hệ lành mạnh sẽ giúp bạn lớn lên, chứ không khiến bạn kiệt quệ.”
Nếu bạn đang ở trong một mối quan hệ “bật – tắt”, hãy thử dừng lại và lắng nghe chính mình. Có thể bạn sẽ nhận ra rằng điều bạn cần, không phải là một người quay lại, mà là chính bạn – đủ vững vàng để biết mình xứng đáng với điều gì.
Biên tập theo Nguồn: Why On-Again, Off-Again Relationships Are So Stressful | Psychology Today