Trong thế giới mạng xã hội, lượt tương tác, những con số tưởng chừng vô nghĩa, lại trở thành thước đo giá trị cá nhân, đặc biệt nhất là những người trẻ, ảnh hưởng đến sự nhìn nhận về bản thân, tác động mạnh mẽ tâm lý và mối quan hệ xung quanh trong cuộc sống thực.
Trong chương trình Câu Chuyện Cuộc Sống tuần qua, chị Nguyễn Thị Như Quỳnh (TP.HCM) chia sẻ: “Mình thường đăng bài, chia sẻ hình ảnh công việc lên mạng xã hội. Mỗi lần mình đăng bài, mình thường xuyên kiểm tra lượt tương tác, dù nhỏ nhất cùng ảnh hưởng suy nghĩ. Bài viết không được quan tâm, chú ý làm mình bị thất vọng, nản chí. Lượt tương tác không tốt, làm mình bị hoài nghi”.
Tác hại của việc quá phụ thuộc vào lượt tương tác trên mạng xã hội
1. Tổn thương lòng tự trọng và tâm lý
Việc so sánh lượt tương tác trên mạng xã hội với người khác có thể khiến bạn cảm thấy tự ti nếu bài viết của mình không đạt được số lượng yêu thích như mong đợi. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự phụ thuộc vào sự xác nhận qua lượt tương tác có thể dẫn đến cảm giác trống rỗng, tự ti và thậm chí là trầm cảm.
Ví dụ: Một người đăng ảnh và không nhận được nhiều “like” có thể cho rằng bản thân kém hấp dẫn hoặc không được yêu thích, dù thực tế có thể không liên quan gì đến giá trị cá nhân.
2. Áp lực tạo nội dung liên tục
Khi quá phụ thuộc vào lượt tương tác, người dùng có xu hướng dành nhiều thời gian để tạo nội dung hấp dẫn, thậm chí bất chấp các giá trị đạo đức hoặc an toàn cá nhân. Điều này không chỉ làm mất cân bằng cuộc sống mà còn tạo ra áp lực không đáng có.
Ví dụ: Nhiều người sẵn sàng dàn dựng các tình huống gây sốc hoặc nguy hiểm để thu hút sự chú ý, dẫn đến hậu quả không lường trước.

3. Hệ lụy sức khỏe tinh thần
Sự ám ảnh về lượt tương tác làm tăng nguy cơ lo âu, mất ngủ, hoặc thậm chí là cảm giác “hội chứng FOMO” (sợ bỏ lỡ). Việc luôn kiểm tra thông báo mạng xã hội khiến bạn không thể tập trung vào công việc hoặc tận hưởng những khoảnh khắc ngoài đời thực.
Thực tế: Theo một khảo sát, có đến 60% người dùng mạng xã hội cảm thấy căng thẳng khi bài đăng của họ không nhận được sự quan tâm như kỳ vọng.
4. Mối quan hệ bị ảnh hưởng
Việc quá chú trọng vào mạng xã hội có thể khiến bạn bỏ quên các mối quan hệ thực. Những cuộc trò chuyện trực tiếp có thể bị thay thế bởi việc “lướt” mạng xã hội, làm giảm sự kết nối giữa bạn và những người thân yêu.
Ví dụ: Một bữa ăn gia đình trở nên im lặng khi mỗi người chỉ tập trung vào điện thoại để “canh like”.
5. Dễ bị thao túng bởi nội dung độc hại
Những nội dung câu tương tác như tin giả, quảng cáo sai sự thật, hoặc các thử thách nguy hiểm dễ dàng lan truyền và thu hút người dùng. Sự phụ thuộc vào lượt tương tác khiến bạn trở thành đối tượng dễ bị lợi dụng bởi các chiến dịch thao túng trực tuyến.
6. Suy giảm hiệu quả công việc và học tập
Nhiều người không thể tập trung vào công việc hoặc học tập do dành quá nhiều thời gian kiểm tra mạng xã hội. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và sự tiến bộ trong sự nghiệp hoặc học vấn.
Làm sao để cân bằng tâm lý khi sử dụng mạng xã hội
Theo chuyên gia tâm lý Trần Thị Hạnh Dung (Trung tâm Tâm lý Trị Liệu NHC) chia sẻ: “Việc phụ thuộc lượt tương tác mạng xã hội gây những hậu quả to lớn, nghiêm trọng. Thứ nhất, dẫn đến tình trạng tự ti, tâm lý bị bỏ rơi và xa hơn là trầm cảm. Mạng xã hội có hai mặt, cần phải cân đối, cân bằng giữa mạng xã hội và đời sống thực tế.”
Chuyên gia cũng cho biết, phương pháp giúp hạn chế phụ thuộc vào mạng xã hội là xác định mục tiêu mình chia sẻ những chủ đề đó mang lại giá trị gì cho người khác, từ đó giúp mình tự chủ cảm xúc và hạn chế tối đa phụ thuộc vào lượng tương tác trên mạng xã hội”.
Sau đây là một số phương pháp bạn cần phải lưu ý để tránh lệ thuộc quá nhiều vào mạng xã hội
- Xác định mục tiêu rõ ràng: Sử dụng mạng xã hội để giải trí, học hỏi, thay vì tìm kiếm sự công nhận qua lượt tương tác.
- Giới hạn thời gian: Đặt thời gian cụ thể để truy cập mạng xã hội, tránh lãng phí thời gian.
- Ưu tiên kết nối thực: Thay vì chăm chăm vào thế giới ảo, hãy dành thời gian gặp gỡ, trò chuyện với gia đình và bạn bè.
- Tập trung vào giá trị cá nhân: Đừng để lượt tương tác đánh giá con người bạn. Hãy nhớ rằng giá trị của bạn không được quyết định bởi số lượng “like”.
Việc phụ thuộc vào mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn có thể lan tỏa tiêu cực đến xã hội. Hãy sử dụng mạng xã hội một cách thông minh và tỉnh táo để tận dụng những lợi ích của nó mà không bị cuốn vào vòng xoáy của sự ám ảnh.