Có nên vay tiền để đầu tư giáo dục cho con?

Giáo dục luôn được xem là chìa khóa mở ra cánh cửa tương lai, với khát vọng dành những điều tốt nhất cho con cái. Nhiều phụ huynh dù không đủ điều kiện kinh tế cũng chọn vay mượn để đầu tư cho việc học của con. Tuy điều này là cần thiết, nhưng cũng gây không ít khó khăn cho các gia đình, nhất là những gia đình thu nhập thấp.

Trong chương trình Câu Chuyện Cuộc Sống, tiến sĩ Phạm Thị Thúy (Chuyên gia Xã hội học) chia sẻ: “Phụ huynh Việt Nam rất coi trọng việc học, chỉ có việc học lên cao mới có cơ hội đổi đời, cơ hội thành công và thăng tiến. Đó là một đầu tư đúng hướng. Nhưng việc phải vay nợ để đầu tư con học thì chúng ta cần cân nhắc, sẽ gây ra hệ lụy nghiêm trọng nếu quá sức ép về áp lực tài chính. Điều quan trọng, việc đầu tư có đúng với kỳ vọng và sở thích của con hay không. Để giải quyết vấn đề, hãy chi tiêu phù hợp với tài chính gia đình và khả năng của con”.

Chị N.N. T.H (tỉnh Đồng Tháp) tiết lộ: “Chúng tôi vay hơn 300 triệu đồng để con được học trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh. Mỗi tháng chúng tôi phải trả lãi mỗi tháng 5 triệu đồng. Vì con thích học trường đó và nghĩ cho tương lai của con, chúng tôi bấm bụng để đầu tư cho con”.

Anh T. T. Q (TP.HCM) chia sẻ: “Tôi phải đi vay tín dụng đen để kịp cho con nộp học phí du học, lúc đó tôi nghĩ đến tương lai của con. Nhưng bây giờ, phần nợ đó vẫn chưa trả hết, vợ chồng tôi thường xuyên căng thẳng vì không đủ tiền sinh hoạt”.

Nên cân nhắc kỹ càng trước khi quyết định vay tiền đầu tư giáo dục

Các vấn đề cần cân nhắc trước khi quyết định nên hay không nên vay tiền đầu tư giáo dục

Việc vay tiền để cho con đi học có nên hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình hình tài chính gia đình, tiềm năng của chương trình học, và khả năng hoàn trả nợ. Dưới đây là một số điều bạn nên cân nhắc:

1. Đánh giá tình hình tài chính

• Khoản vay có làm ảnh hưởng đến chi tiêu hàng ngày không? Nếu việc vay tiền khiến bạn gặp khó khăn trong sinh hoạt hoặc đẩy gia đình vào tình trạng nợ nần kéo dài, thì cần cân nhắc kỹ.
• Bạn có kế hoạch trả nợ không? Nếu bạn không có nguồn thu ổn định hoặc không chắc chắn về khả năng trả nợ, việc vay tiền có thể là gánh nặng lâu dài.

2. Lợi ích của việc học so với chi phí

• Chương trình học có thực sự đáng giá? Nếu đó là một chương trình có uy tín, mang lại cơ hội nghề nghiệp tốt cho con, thì việc vay tiền có thể là một khoản đầu tư hợp lý.
• Có lựa chọn học phí thấp hơn không? Đôi khi, có những lựa chọn khác ít tốn kém hơn như học trường công, học bổng, hoặc các chương trình hỗ trợ tài chính.

3. Lựa chọn hình thức vay hợp lý

Nếu bắt buộc phải vay, hãy chọn các khoản vay có lãi suất thấp, thời gian trả hợp lý và tránh vay tín dụng đen hoặc các khoản vay có lãi suất cao.

Kết luận

• Nếu việc vay tiền không gây áp lực quá lớn và mang lại cơ hội tốt cho con, đó có thể là một khoản đầu tư hợp lý.
• Nếu vay tiền khiến gia đình rơi vào cảnh nợ nần hoặc có nhiều lựa chọn khác ít rủi ro hơn, hãy cân nhắc lại.

Thạc sĩ Nguyễn An Huy (Chuyên gia Hoạch định tài sản cá nhân) chia sẻ: “Phải xem xét mức thu nhập của chúng ta, mức chi tiêu, mức độ ổn định ta có thể xác định mức vay phù hợp nhất. Chúng ta cùng con xác định rõ mục tiêu giáo dục để phù hợp với con và với cha mẹ. Chúng ta tìm hiểu khoản vay phù hợp nhất để phù hợp với tài chính gia đình như: Vay thế chấp bất động sản, vay từ quỹ hỗ trợ giáo dục tại các trường đại học… Điều quan trọng, chúng ta phải có thêm quỹ dự phòng từ 6-9 tháng chi tiêu trong những trường hợp khó khăn về kinh tế”.

Đầu tư vào giáo dục là điều rất quan trọng, nhưng các bậc cha mẹ phải lập kế hoạch tài chính rõ ràng, phù hợp với gia đình và hãy trò chuyện với con về định hướng và mong muốn của con để đầu tư hiệu quả.

Các giải pháp phù hợp để đầu tư giáo dục cho con

Nếu không vay tiền, bạn vẫn có nhiều giải pháp để đầu tư vào việc học hành cho con mà không tạo áp lực tài chính quá lớn. Dưới đây là một số hướng đi bạn có thể cân nhắc:

1. Tiết kiệm từ sớm

✅ Mở tài khoản tiết kiệm giáo dục: Một số ngân hàng có chương trình tiết kiệm dành riêng cho việc học của con, giúp bạn tích lũy một khoản tiền dần theo thời gian.
✅ Đầu tư dài hạn: Nếu con còn nhỏ, bạn có thể chọn các hình thức đầu tư ít rủi ro như bảo hiểm giáo dục, quỹ đầu tư hoặc vàng để tăng giá trị khoản tiền tiết kiệm.

💡 Lời khuyên: Hãy bắt đầu tiết kiệm từ sớm, ngay cả khi chỉ là một khoản nhỏ mỗi tháng, để tránh áp lực tài chính sau này.

2. Tận dụng học bổng và hỗ trợ tài chính

Nhiều trường đại học, tổ chức giáo dục có chương trình học bổng hoặc hỗ trợ tài chính cho học sinh có thành tích tốt hoặc có hoàn cảnh khó khăn.

✅ Tìm kiếm học bổng trong nước và quốc tế: Có nhiều tổ chức cung cấp học bổng toàn phần hoặc bán phần, giúp giảm đáng kể chi phí học tập.
✅ Các chương trình hỗ trợ tài chính: Một số trường đại học có chính sách cho sinh viên đóng học phí theo từng kỳ hoặc hỗ trợ sinh viên làm thêm trong trường.

💡 Lời khuyên: Nếu con có năng lực học tập tốt, hãy khuyến khích con chuẩn bị hồ sơ học bổng sớm và tìm kiếm các cơ hội phù hợp.

3. Học tại các trường có chi phí phù hợp

Không phải cứ học trường quốc tế hoặc trường tư thục là tốt hơn. Một số trường công lập hoặc trường đại học địa phương có chất lượng giảng dạy tốt với mức học phí hợp lý hơn.

✅ Chọn trường phù hợp với tài chính gia đình: Nếu tài chính hạn chế, bạn có thể cân nhắc trường công lập, các chương trình học trực tuyến hoặc liên kết với trường quốc tế nhưng có học phí thấp hơn.
✅ Học các chương trình liên thông hoặc chuyển tiếp: Nếu con muốn du học, có thể học chương trình trong nước trước rồi chuyển tiếp ra nước ngoài để tiết kiệm chi phí.

💡 Lời khuyên: Hãy so sánh các trường và chọn lựa theo nhu cầu thực tế thay vì chạy theo danh tiếng.

4. Khuyến khích con làm thêm hoặc thực tập

Nhiều sinh viên có thể tự trang trải một phần chi phí học tập thông qua các công việc bán thời gian hoặc thực tập có trả lương.

✅ Làm thêm trong lĩnh vực liên quan: Nếu con học ngành IT, có thể nhận dự án freelance. Nếu học ngành ngôn ngữ, có thể làm gia sư hoặc biên dịch.
✅ Chương trình thực tập có trả lương: Một số công ty cung cấp cơ hội thực tập sớm, giúp sinh viên vừa có kinh nghiệm vừa kiếm thêm thu nhập.

💡 Lời khuyên: Hãy hướng dẫn con chọn công việc không ảnh hưởng đến việc học và giúp ích cho sự nghiệp tương lai.

5. Sử dụng các khóa học trực tuyến hoặc đào tạo ngắn hạn

Không phải lúc nào bằng đại học cũng là con đường duy nhất. Nhiều ngành nghề có thể học qua các khóa online với chi phí thấp hơn nhiều so với học chính quy.

✅ Học online trên Coursera, Udemy, EdX: Có rất nhiều khóa học chất lượng với mức giá thấp hoặc miễn phí.
✅ Chương trình đào tạo nghề hoặc chứng chỉ chuyên môn: Nếu con có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, có thể học các khóa cấp chứng chỉ nghề thay vì học đại học.

💡 Lời khuyên: Nếu con có năng lực tự học tốt, hãy tận dụng các khóa học trực tuyến để tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo kiến thức.

Tóm lại

Nếu không vay tiền, bạn vẫn có thể đầu tư cho việc học của con bằng cách:
✅ Tiết kiệm từ sớm
✅ Tận dụng học bổng và hỗ trợ tài chính
✅ Chọn trường có chi phí phù hợp
✅ Hướng dẫn con làm thêm hoặc thực tập
✅ Khai thác các khóa học trực tuyến hoặc đào tạo ngắn hạn