Cách duy trì mối quan hệ với người có phong cách “gắn bó né tránh”

Trong bài trước, mình có đề cập đến các phong cách gắn bó khác nhau. Trong đó, có lẽ khiến bạn mệt mỏi và khó duy trì mối quan hệ nhất là kiểu người gắn bó né tránh.

Đây chính là kiểu người có đặc trưng “khó chịu với sự gần gũi về mặt tình cảm”, có nhu cầu độc lập sâu sắc và không muốn dựa dẫm vào người khác. Ở trong mối quan hệ với một người có kiểu gắn bó này, bạn sẽ gặp nhiều khó khăn để duy trì.

Nguyên nhân hình thành nên phong cách này chính là do ảnh hưởng của những người chăm sóc họ trong thời thơ ấu. Thường là cha mẹ, ông bà, người thân. Mối liên kết giữa họ và những người thân sẽ ảnh hưởng rất lớn đến phong cách gắn bó khi trưởng thành của họ.

Các chuyên gia cho biết, phong cách gắn bó cũng không cố định và có thể thay đổi tùy theo đối tượng quan hệ. Nghĩa là, có thể người yêu của bạn có thể là một người ấm áp, dễ thương (đặc trưng của phong cách gắn bó an toàn) với bạn bè, đồng nghiệp hoặc một người nào đó cụ thể. Thế nhưng, trong một mối quan hệ tình cảm yêu đương (ví dụ là với bạn), anh ta/cô ta lại có phong cách gắn bó né tránh. 

Tuy nhiên, điều này cũng không nhất quán và thay đổi theo thời gian. Tức là có thể ban đầu anh ấy có thể đối xử với bạn theo kiểu gắn bó né tránh với đầy đủ các đặc trưng của dạng này. Nhưng theo thời gian gắn bó anh ấy trở nên ấm áp, lãng mạn hơn. Nhưng đôi khi cũng có thể là ngược lại.

Vì vậy, nếu bạn thấy đối tượng yêu thương của mình có dấu hiệu gắn bó né tránh. Bạn nên kịp thời có những biện pháp hỗ trợ nếu muốn duy trì mối quan hệ một cách lành mạnh.

Đầu tiên, bạn cần phải nhận biết được bạn hay đối tác/người yêu/chồng của bạn có phải thuộc kiểu người gắn bó né tránh hay không? Dưới đây là một số dấu hiệu có thể nhận biết:

Họ sợ sự cam kết

Một người có phong cách gắn bó né tránh có thể không thực sự đầu tư vào mối quan hệ do lo ngại về sự cam kết. Theo Shaurya Gahlawat, một nhà trị liệu cặp đôi ở Ấn Độ, họ có thể tránh nói chuyện về tương lai với bạn hoặc ngần ngại thực hiện các kế hoạch dài hạn.

“Trong quá trình trị liệu, tôi đã quan sát thấy những khách hàng đấu tranh với sự cam kết bày tỏ nỗi sợ hãi bị mắc kẹt hoặc ngột ngạt bởi mối quan hệ này. “Nỗi sợ hãi này thường bắt nguồn từ trải nghiệm bị từ chối hoặc bị bỏ rơi trong quá khứ, khiến họ áp dụng lập trường phòng thủ để bảo vệ bản thân khỏi nỗi đau tinh thần tiềm ẩn.”, cô cho biết.

Bouffard cho biết, tỏ ra không quan tâm đến việc kết nối là một đặc điểm quan trọng của phong cách gắn bó né tránh, có thể biểu hiện dưới dạng rắc rối khi cam kết với mối quan hệ.

Điều này thực sự khó khăn đối với những người muốn có mối quan hệ lâu dài và bền chặt. Bởi lẽ trong khi bạn mơ về ngôi nhà và những đứa trẻ. Thì anh ấy/cô ấy lại không hề hào hứng với điều này. 

Điều này xuất phát từ những nỗi đau trong quá khứ. Thế nhưng, nó lại trở thành vấn đề thực sự mà bạn sẽ phải đối diện nếu quan hệ với người có phong cách gắn bó né tránh.

Họ coi trọng sự độc lập trong mối quan hệ.

Mặc dù duy trì sự độc lập trong một mối quan hệ là lành mạnh, nhưng trên hết, nhu cầu tự chủ và tự do mạnh mẽ có thể là dấu hiệu của sự gắn bó né tránh.

Gahlawat nói: “Những cá nhân có kiểu gắn bó này có thể ưu tiên nhu cầu và không gian của bản thân hơn nhu cầu của đối phương”.

Một khách hàng đang đấu tranh với hành vi tránh né của đối tác nói rằng cô ấy sẽ trở nên xa cách bất cứ khi nào có xung đột hoặc căng thẳng nảy sinh trong mối quan hệ.

Gahlawat nói: “Anh ấy cảm thấy thất vọng và bị bỏ rơi, vì cô ấy dường như tập trung vào việc duy trì sự độc lập của mình hơn là nuôi dưỡng mối quan hệ của họ”. 

“Qua trị liệu, cô ấy bắt đầu nhận ra việc tránh né sự thân mật của mình ảnh hưởng như thế nào đến mối quan hệ của họ và cô ấy học được những cách lành mạnh hơn để cân bằng nhu cầu về không gian của mình với nhu cầu gần gũi của đối tác.”

Ngoài ra, những người thuộc kiểu né tránh bề ngoài có vẻ rất tự lập, “ nhưng bên trong thường cảm thấy dễ cô đơn và mất kết nối,” Bouffard nói. “Một số người gắn bó né tránh nhảy vào giữa các mối quan hệ tình dục ngắn ngủi hoặc thời gian hẹn hò ngắn ngủi, cần phải tạo khoảng cách sau khi gần gũi.”

Họ đấu tranh với sự thân mật về tình cảm

Họ có thể gặp khó khăn khi chia sẻ thế giới nội tâm với bạn. Bắt họ bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc và sự tổn thương của mình có thể giống như bị nhổ răng.

“Đối tác của bạn có thể thảo luận một số chi tiết về các sự kiện trong ngày của họ, nhưng khi nói đến phần mà bạn quan tâm, tác động cảm xúc của những trải nghiệm đó, đối tác của bạn có thể gặp khó khăn lớn khi đưa ra chi tiết về điều này,” phòng khám Los Angeles nói. Nhà tâm lý học David Narang , tác giả cuốn sách bài tập về phong cách gắn bó “Rời khỏi cô đơn”, chia sẻ.

Ông cho biết, trong các cuộc trò chuyện về cảm xúc, câu trả lời của họ thường “quá ngắn gọn” vì họ gặp khó khăn trong việc tiếp cận phần này của bản thân.

Gahlawat cho biết cô nhận thấy rằng những khách hàng gặp khó khăn trong lĩnh vực này có xu hướng rút lui hoặc im lặng khi phải đối mặt với sự gần gũi về mặt tình cảm.

Cô chia sẻ: “Hành vi này có thể xuất phát từ nỗi sợ bị phụ thuộc hoặc niềm tin rằng việc thể hiện sự tổn thương sẽ dẫn đến sự từ chối hoặc bị bỏ rơi”.

Họ dành nhiều thời gian cho công việc hơn là cho mối quan hệ.

Những cặp đôi có phong cách gắn bó né tránh có thể đầu tư nhiều thời gian và sức lực vào sự nghiệp hơn là vào mối quan hệ tình cảm lãng mạn. Theo Narang, điều này có thể là do họ đã học được cách trân trọng “những phần thưởng dễ kiểm soát hơn đến từ công việc”.

Ông giải thích: “Những mối quan hệ ban đầu của họ có thể bị xâm phạm hoặc trống rỗng về mặt cảm xúc, theo cách nào đó dạy họ rằng các mối quan hệ không phải là nơi khiến một người đạt được sự hài lòng tột độ”. 

“Kết quả là, họ dành thời gian và sức lực của mình vào nơi mà theo phản xạ họ cho rằng họ sẽ nhận được phần thưởng.”

Và bởi vì họ đặt nhiều giá trị hơn cho sự nghiệp của mình, nên bất kỳ lời khen ngợi nào họ nhận được khi làm việc chăm chỉ trong công việc đều có xu hướng khiến họ hài lòng hơn là thành công trong một mối quan hệ xứng đáng, Narang nói.

Hành vi khép kín của họ khiến mối quan hệ của bạn trở nên lo lắng

Việc một người gắn bó né tránh kết đôi với một người gắn bó lo lắng là điều khá bình thường. Bouffard cho biết, sự kết đôi này tạo ra động lực “đẩy-kéo”, trong đó người có kiểu gắn bó né tránh sẽ không giao tiếp rõ ràng hoặc bắt đầu rời xa, điều này khiến đối phương tìm kiếm sự trấn an về mối quan hệ và khẳng định mối liên hệ của họ.

Hãy chú ý xem xu hướng né tránh của đối phương có thể kích hoạt xu hướng lo lắng của bạn như thế nào.

Bouffard nói: “Đánh giá xem bạn có cảm thấy không được khẳng định, đấu tranh để đáp ứng nhu cầu hay lo sợ người đó sẽ rời đi hay không.

Bouffard nói: Khi bạn cảm thấy đối tác của mình đang xa cách, bạn có thể thấy mình đang cố gắng “chứng minh quá mức giá trị của mình” với đối tác để họ ở lại bên bạn.

Cô nói: “Bạn có thể làm điều này bằng cách đặt mình vào một chiếc hộp” mà người né tránh sẽ thích, để tránh bị từ chối hoặc bỏ rơi, “hoặc bằng cách quan tâm, giao tiếp hoặc lo lắng quá mức với hy vọng nắm bắt được mối quan hệ”.

Đây thực sự là một mối quan hệ toxic khi một bên cố gắng né tránh để giành lấy sự quan tâm, khẳng định. Còn một bên ra sức níu kéo, trấn an để giữ gìn mối quan hệ. Nếu bạn đang nằm trong trường hợp này thì bạn nên dừng lại việc “kéo-đẩy” và xem phần dưới để có phương án thích hợp hơn

Phải làm gì nếu đối tác tình cảm của bạn có kiểu gắn bó né tránh

Việc đầu tiên và rất quan trọng trước khi đến phần này chính là bạn phải xác định xem người yêu/chồng/đối tác tình cảm của bạn có xứng đáng để bạn tiếp tục cố gắng hay không. Và liệu rằng hai bạn có thực sự “phù hợp” với nhau hay không.  Vì nói trước, quá trình này thực sự khó khăn.

Chuyên gia Bouffard chia sẻ: Nếu mối quan hệ tương đối lành mạnh thì việc tìm hiểu thêm về lịch sử gắn bó của họ và tìm ra cách đối phó để giải quyết một số hành vi bực bội có thể hữu ích.

Tuy nhiên, nếu hành vi của đối tác né tránh quá nghiêm trọng đến mức bạn “cực kỳ chú ý đến họ, thường xuyên cảm thấy lo lắng hoặc lo lắng rằng điều đó sẽ đột ngột kết thúc, thì đó có thể không phải là một sự kết hợp lành mạnh lẫn nhau,” Bouffard nói.

Những lời khuyên được hỗ trợ bởi nhà trị liệu này sẽ giúp bạn điều hướng động lực tốt hơn:

Hãy cố gắng kiên nhẫn và thấu hiểu, dù điều đó có thể khó khăn đến đâu

Gahlawat cho biết đây là một trong những lời khuyên quan trọng dành cho những người đang có mối quan hệ với những đối tác có tính gắn bó né tránh. 

Một phần quan trọng trong đó là bạn phải nhận thức rằng, những khó khăn của người bạn yêu bạn trong việc thể hiện tình cảm, sự thân mật… có thể xuất phát từ quá trình trưởng thành hoặc những trải nghiệm khác trong quá khứ, chứ không phải vì họ không yêu hay quan tâm đến bạn.

Gahlawat chia sẻ

Gahlawat nói thêm: “Tôi thường khuyến khích khách hàng tiếp cận đối tác của họ bằng sự đồng cảm và lòng trắc ẩn hơn là phán xét hay thất vọng”.

Hãy tìm cách thể hiện bản thân để họ dễ tiếp thu hơn

Điều tự nhiên là bạn cảm thấy bị tổn thương, thậm chí cực kỳ tổn thương khi đối tác của bạn từ chối cởi mở hay cố gắng tạo khoảng cách với bạn. Nhưng nếu bạn trao đổi trong lúc tức giận, điều đó có thể khiến đối tác của bạn bị lo lắng, choáng ngợp, và càng cách xa bạn hơn. Thay vào đó, hãy cố gắng sử dụng giọng điệu nhẹ nhàng, bình tĩnh hơn nếu có thể.

Narang nói: “Thu hút sự chú ý của đối tác và sau đó xem liệu anh ấy hoặc cô ấy có thể chịu đựng được khi nghe bạn nói rằng, thảo luận bằng lời nói nhiều hơn một chút sẽ giúp bạn cảm thấy gần gũi hơn và giảm bớt phần nào cảm giác cô đơn, đau đớn mà bạn đang cảm thấy trong mối quan hệ”.

Điều này sẽ hiệu quả hơn rất nhiều so với việc chỉ trích họ.

Hãy nhớ rằng nhu cầu của bạn cũng có giá trị

Hãy nhớ rằng cảm xúc của bạn xung quanh vấn đề này là hợp lý. Narang nói, đối tác của bạn chỉ gặp khó khăn khi đối phó với chúng vì cảm xúc rất “ dễ dâng trào” và khiến họ choáng ngợp.

Hiểu rõ điều này sẽ giúp bạn kiên nhẫn nhưng kiên quyết tiếp cận đối tác của mình, yêu cầu họ thúc đẩy bản thân một chút để bạn có thể tiếp cận họ nhiều hơn.

Biết rằng việc giải quyết những rào cản này sẽ là một quá trình

Narang nói: Việc giải quyết những vấn đề này sẽ tốn thời gian và nỗ lực của cả hai bên – “ một quá trình bao gồm nhiều cuộc giao tranh, đối thoại và khả năng trị liệu của các cặp đôi”.

“Sau quá trình đó, hy vọng bạn sẽ tiếp cận họ một cách tử tế và rõ ràng khi bạn cần kết nối, đồng thời hy vọng đối tác của bạn sau đó sẽ phản hồi bằng nỗ lực cho phép bạn tiếp cận sâu hơn với anh ấy/cô ấy và lắng nghe bạn sâu sắc hơn,” anh ấy tiếp tục.

“Cuối cùng, sau khi thực hiện xong quy trình này, bạn sẽ phải quyết định xem liệu mối quan hệ có đủ kết nối để nuôi dưỡng bạn hay không.”

Đúng vậy, cuối cùng bạn vẫn nên quan tâm nhiều hơn đến cảm xúc của mình. Xem rằng liệu người ấy có đang cố gắng như bạn. Liệu bạn có thực sự cần kết nối này. Nếu mọi chuyện quá khó khăn, việc buông bỏ là điều cần thiết cho bản thân bạn. Và bạn không cần phải áy náy gì về điều này. Vì suy cho cùng, chúng ta sinh ra để hạnh phúc.

Bạn có thể tìm hiểu và đọc thêm bài tại đây