Tham gia trại hè: xu hướng mới giúp con trưởng thành

Mùa hè vốn là khoảng thời gian con trẻ được rời xa sách vở, được nghỉ ngơi sau một năm học dài đằng đẵng. Nhưng nghỉ ngơi không có nghĩa là dừng lại. Rất nhiều gia đình, trong đó có tôi, chọn trại hè như một cách để con được học hỏi, rèn luyện mà không cảm thấy gò bó.

Từ những trại hè tiếng Anh, kỹ năng sống đến nghệ thuật, thể thao… mỗi nơi lại mở ra một hành trình khác nhau.

Có phụ huynh từng nói: “Tôi chi hàng chục triệu để gửi con đi trại hè, không phải để con giỏi hơn ai, mà để con giỏi hơn chính mình của ngày hôm qua.” Và quả thật, những trải nghiệm tưởng chừng đơn giản như dựng lều, trồng cây, nấu ăn hay leo núi… lại mang đến nhiều bài học sâu sắc hơn cả những trang sách.

Hành trình học cách tự lập – bắt đầu từ việc xa vòng tay cha mẹ

Bà Trần Thị Minh Trang – người sáng lập cộng đồng đồng hành WE GROW UP – từng chia sẻ rằng, trại hè là nơi trẻ có thể bắt đầu quá trình tự khám phá bản thân một cách tự nhiên nhất. Ở đó, các em học cách tự chăm sóc chính mình, lắng nghe người khác, làm việc nhóm, thậm chí là học cách chấp nhận thất bại – những điều rất khó có thể học trong khuôn khổ trường lớp.

Với phương châm giúp trẻ trở thành những đứa trẻ “hạnh phúc và tự chủ”, bà Trang nhấn mạnh rằng giá trị cốt lõi không nằm ở những kỹ năng được dạy một cách khuôn mẫu, mà là việc khơi dậy động lực từ bên trong trẻ. Bởi lẽ, chỉ khi trẻ hiểu mình muốn gì và có thể làm gì, thì hành trình trưởng thành mới thật sự bắt đầu.

Không phải đứa trẻ nào cũng sẵn sàng

Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng dễ dàng thích nghi với môi trường tập thể. Chuyên gia tâm lý Phạm Hoàng Long – Trung tâm NHC Việt Nam – cho biết:

“Nếu phụ huynh ép con tham gia trại hè khi con chưa thực sự sẵn sàng về tâm lý, điều đó có thể khiến trẻ rơi vào cảm giác lạc lõng, áp lực hoặc xung đột cảm xúc.”

Một số phụ huynh kể lại, con họ từng bị bạn bè cùng trại cô lập, bị trêu chọc vì khác biệt ngoại hình, hoặc khó hòa nhập vì nhút nhát. Có trường hợp trẻ gọi về xin về sớm, có trẻ im lặng chịu đựng rồi sau khi về nhà mới dần hé lộ chuyện bị bắt nạt, ngủ không ngon hoặc thấy sợ hãi môi trường đông người.

Đây là những thực tế không thể bỏ qua. Khi đặt con vào một môi trường mới, không có nghĩa là mặc định nơi đó an toàn tuyệt đối. Điều quan trọng là phụ huynh cần hiểu rõ con mình có xu hướng thế nào – thích nghi nhanh hay cần thời gian, mạnh dạn hay nhạy cảm – và trao đổi kỹ lưỡng với ban tổ chức về cách hỗ trợ cá nhân hóa cho từng em.

Chọn trại hè – đừng chỉ nhìn vào danh tiếng hay giá tiền

Thạc sĩ Lê Quý Duyên An – Trung tâm Toán trí tuệ Abacus – cho rằng điều quan trọng khi chọn trại hè không phải là nó nổi tiếng đến đâu hay học phí bao nhiêu, mà là chương trình ấy có thực sự phù hợp với độ tuổi, nhu cầu và tính cách của trẻ hay không.

Một trại hè tốt, theo chị An, là nơi trẻ được học cách tự lập, biết lắng nghe và thể hiện bản thân, được chơi nhưng không phải chơi vô nghĩa – mà là chơi để học, để lớn lên trong niềm vui. Đặc biệt, đội ngũ huấn luyện viên phải có chuyên môn, đủ kiên nhẫn và có tình yêu thật sự với trẻ. Những chương trình có sự quan tâm sát sao, quản lý nhóm nhỏ, kênh liên lạc rõ ràng với phụ huynh sẽ tạo cảm giác an tâm hơn rất nhiều.

Phụ huynh cần đồng hành như một “vòng tay giấu mặt”

Không ít người nghĩ rằng trại hè chỉ là dịch vụ “mùa vụ” cho trẻ có chỗ chơi khi bố mẹ bận rộn. Nhưng nếu nhìn kỹ hơn, bạn sẽ thấy đó là nơi những đứa trẻ có thể lặng lẽ lớn lên. Không ồn ào, không khoa trương, nhưng từng trải nghiệm đều là bước tiến nhỏ trên hành trình trưởng thành.

Tuy vậy, sự trưởng thành này chỉ thật sự trọn vẹn nếu phụ huynh đóng vai trò như một “vòng tay giấu mặt” – dõi theo mà không kiểm soát, lắng nghe mà không áp đặt. Khi trẻ gặp khó khăn, hãy kiên nhẫn hỏi han, tạo không gian để con chia sẻ mà không sợ bị đánh giá.

Một vài lời gợi ý dành cho phụ huynh:

• Đừng chọn vội: Tìm hiểu kỹ nội dung chương trình, triết lý giáo dục, đội ngũ giảng dạy và phản hồi từ phụ huynh từng gửi con.

• Tôn trọng sự sẵn sàng của trẻ: Nếu con còn quá rụt rè, chưa từng ngủ xa nhà, hãy thử những trại hè bán trú hoặc ngắn ngày trước.

• Luôn có kênh kết nối: Ưu tiên những nơi có hotline phụ huynh, nhật ký hàng ngày hoặc cập nhật hình ảnh hoạt động của con.

• Giúp con tự bảo vệ mình: Trò chuyện trước về các tình huống như bị trêu chọc, bị cô lập và cách con nên phản ứng, ai là người con có thể tìm đến để được hỗ trợ.

• Lắng nghe sau khi con trở về: Đừng chỉ hỏi “con có vui không?” mà hãy khơi gợi: “Con học được gì?”, “Có gì khiến con khó chịu không?”, “Nếu hè sau được đi tiếp, con có muốn không?”

Gửi con đi trại hè không chỉ là gửi gắm một hành lý, mà là gửi cả niềm tin. Và để niềm tin ấy không trở thành áp lực, chúng ta – những người làm cha mẹ – cần trở thành người bạn đồng hành lặng thầm, sẵn sàng dang tay khi con cần, và lùi lại một bước khi con đủ lớn để đi xa hơn.