Cách ứng xử đúng đắn khi gởi con về quê chơi hè

Khi hè đến, việc gửi con về quê – về nhà ông bà nội, ngoại – trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều bậc phụ huynh. Không chỉ để các bé được gần gũi với gia đình, tạm rời xa thành phố ngột ngạt, mà còn là cách giúp cha mẹ “dễ thở” hơn giữa guồng quay công việc. Tuy nhiên, nếu không thấu đáo trong cách ứng xử, hành động tưởng như đơn giản ấy lại có thể vô tình tạo ra những tổn thương trong gia đình – cả với người lớn lẫn trẻ nhỏ.

Khi lòng tốt bị hiểu sai và sự hy sinh không được trân trọng

Chị B – nhân vật trong một câu chuyện gửi về chương trình “Chị Em Gỡ Rối” – từng tự nguyện nhận chăm sóc hai cháu ruột trong suốt kỳ nghỉ hè, vì thương cha mẹ già không còn nhiều sức lực. Chị không nề hà việc dậy sớm lo cơm nước cho cả gia đình lớn, vẫn cố gắng chu toàn cho cháu dù còn bận rộn công việc riêng.

Vậy mà, điều khiến chị tổn thương không nằm ở sự mệt mỏi, mà ở thái độ dửng dưng của chị gái – mẹ ruột của hai bé. Không một lời hỏi han, không một khoản hỗ trợ chi phí, thậm chí còn buông lời trách móc: “Sao ốm vậy trời, không ai cho con ăn hay sao?”. Khi chị B quyết định từ chối giữ cháu vào hè năm nay và chia sẻ những khúc mắc trong lòng, chị gái lại gắt gỏng cho rằng chị “tính toán, không biết san sẻ”.

Theo BTV Ngô Như Quỳnh, một người mẹ và cũng từng chăm cháu giúp chị gái, việc nhờ vả người thân chăm sóc con nhỏ cần đi kèm sự thấu hiểu và biết ơn. “Chăm con dùm không phải là nghĩa vụ. Mỗi lời cảm ơn, mỗi hành động chia sẻ – dù chỉ là phụ tiền ăn, tiền điện – cũng là sự tôn trọng và trân trọng công sức của người thân”, chị chia sẻ.

Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A nhìn nhận, vấn đề cốt lõi ở đây không chỉ là tiền bạc, mà còn là cách hành xử văn minh trong mối quan hệ ruột thịt. Việc mặc định rằng người thân phải giúp đỡ, không những vô tâm mà còn khiến người lớn tuổi và người chăm sóc cảm thấy bị coi thường, tạo nên sự tổn thương khó hàn gắn. Bà nhấn mạnh: “Tình thân càng sâu nặng thì càng cần rõ ràng, nhất là về trách nhiệm và tài chính. Gửi con là nhờ vả, không phải giao phó vô điều kiện”.

Gửi con về quê: Đừng chọn chỉ vì… tiện

Một câu chuyện khác cũng từ chương trình “Chị Em Gỡ Rối” cho thấy một tình huống khác không kém phần tế nhị. Chị X bối rối khi phải chọn giữa việc gửi con về nội hay về ngoại. Nhiều năm liền, chị đều đưa con về nội, nhưng sau khi thấy bé học được một số thói quen xấu, vợ chồng chị quyết định gửi con về ngoại. Tuy nhiên, nỗi lo “bên nội buồn” khiến chị day dứt không yên.

Theo BTV Ngô Như Quỳnh, điều quan trọng là cha mẹ phải đặt sự an toàn, môi trường sống và khả năng tiếp xúc của con lên hàng đầu. Dù là nội hay ngoại, nếu không đảm bảo sự giám sát và giáo dục phù hợp, trẻ dễ học theo những hành vi không tích cực, gây khó khăn trong việc định hình nhân cách.

Tuy nhiên, thay vì “đổ lỗi” cho bên nội, chị X nên thẳng thắn nhìn nhận trách nhiệm làm cha mẹ. Việc để con học thói xấu không chỉ là lỗi của môi trường, mà còn phản ánh sự thiếu đồng hành từ phía cha mẹ.

Tiến sĩ Tô Nhi A cũng đề xuất một cách tiếp cận thực tế và nhân văn: “Tại sao không hỏi chính con mình, con muốn về nội hay về ngoại?

Đồng thời hỏi ông bà xem họ có sẵn lòng và đủ điều kiện để chăm cháu không? Điều đó thể hiện sự tôn trọng cả trẻ em lẫn người lớn tuổi, thay vì áp đặt hay miễn cưỡng”. Với chị X, lý do “về ngoại để học hè thuận tiện hơn” là một cách diễn đạt nhẹ nhàng, giúp giữ gìn hòa khí gia đình mà vẫn đúng mục tiêu nuôi dạy con.

Không ai có nghĩa vụ thay cha mẹ dạy con

Từ hai câu chuyện trên, một bài học lớn được rút ra: người thân không có trách nhiệm dạy dỗ hoặc chăm sóc con cái thay chúng ta. Việc nhờ vả ông bà, anh chị em là quyền lựa chọn, không thể trở thành sự đòi hỏi hoặc mặc định. Còn con cái – dù về nội hay về ngoại – cũng nên được chuẩn bị tâm lý, dặn dò chu đáo và theo dõi sát sao để đảm bảo kỳ nghỉ hè thực sự là thời gian trải nghiệm, học hỏi chứ không phải “thả trôi”.

“Không một ai có nghĩa vụ phải làm con của chúng ta trở thành phiên bản tốt hơn qua một mùa hè”, BTV Ngô Như Quỳnh nhấn mạnh.

Theo chị, nếu không thể đồng hành trực tiếp cùng con vì bận công việc, ít nhất cha mẹ nên lên kế hoạch, chọn lựa nơi gửi con một cách có trách nhiệm và luôn giữ liên lạc.

Còn với tiến sĩ Tô Nhi A, điều đáng tiếc nhất là khi cha mẹ bỏ lỡ giai đoạn quan trọng trong sự phát triển của con vì mải “kiếm tiền”. Việc gửi con về quê không sai, nhưng nếu chỉ làm vì “cho tiện” hoặc “đỡ tốn kém” mà không quan tâm đến tâm lý, cảm xúc và sự an toàn của trẻ, thì đó là điều rất đáng suy nghĩ.

Kết luận

Gửi con về quê nghỉ hè là một lựa chọn có thể mang lại nhiều giá trị, nếu cha mẹ ứng xử một cách thấu đáo, tôn trọng và có trách nhiệm. Đừng để lòng tốt của người thân bị lợi dụng, cũng đừng biến một mùa hè đáng lẽ vui vẻ trở thành gánh nặng cho người khác.

Hãy nhớ rằng, điều quan trọng không phải là con ở đâu, mà là con được ai chăm, được quan tâm ra sao, và lớn lên trong sự yêu thương, chứ không phải sự buông bỏ.